Σκουπίδια, απορρίμματα και υπολείμματα
Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ, συγγραφέας, Δρ. Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
Δημοσίευση 6/10/2023
Προς το τέλος της άνοιξης διαβάσαμε ότι πρόκειται κάτι να γίνει στον Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ). Τούτες τις μέρες πληροφορηθήκαμε ότι υπάρχουν εμπόδια και προβλήματα στο παραπάνω θέμα. Απ' ότι γνωρίζουμε οι ΧΥΤΑ ήταν ο προηγούμενος τρόπος διαχείρισης των σκουπιδιών.
Τώρα σε πολλά μέρη της Ελλάδας λειτουργούν ΧΥΤΥ, Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων.
Πριν είκοσι πέντε χρόνια περίπου φίλος που επισκέφτηκε μικρή πόλη της Γερμανίας μετέφερε την εμπειρία του από τη διαχείριση των σκουπιδιών. Σε κάθε συγκρότημα πολυκατοικιών υπήρχε χώρος συγκέντρωσης και διαλογής των σκουπιδιών. Τα φυτικά υπολείμματα συγκεντρωνόταν σε ειδικό χώρο για κομποστοποίηση. Κατά διαστήματα γινόταν διάθεση και ανταλλαγή επίπλων, ρούχων, ειδών σπιτιού μεταξύ των κατοίκων της περιοχής. Συχνά πληροφορούμαστε για συγκέντρωση υπολειμμάτων και την επεξεργασία τους που γίνεται στο κέντρο μεγάλων πόλεων και μένουμε με απορία.
Όλοι έχουμε πρόσφατες εικόνες από το μάζεμα των τραπεζιών στις ταβέρνες του νησιού μας. Μόλις φύγει μια παρέα το γκαρσόνι αδειάζει τα υπολείμματα των πιάτων στο τραπεζομάντιλο, τσακίζει τα πλαστικά μπουκάλια, ρίχνει τα γυάλινα μπουκάλια του ούζου και του κρασιού κι όλα μαζί πετιούνται στους κάδους. Παραδίπλα υπάρχουν οι μπλε κάδοι της ανακύκλωσης.
Κάθε τόσο δημοσιεύονται φωτογραφίες με υπερχειλισμένους κάδους σκουπιδιών, με σακούλες στα πεζοδρόμια και στους δρόμους. Αποκορύφωμα οι πολλοί κάδοι που υπάρχουν στην πλατεία Σαπφούς στη Μυτιλήνη, τα λάδια κι αποφάγια που πέφτουν κατά το άδειασμά τους στα απορριμματοφόρα. Κάθε τόσο γίνονται προτάσεις, δημοσιοποιούνται σκέψεις αλλά εμείς εδώ πάμε με πολύ αργά βήματα. Η υπογειοποίηση των κάδων στην πλατεία Σαπφούς, σε κεντρικά σημεία της Μυτιλήνης, αλλά και άλλων κωμοπόλεων μπορεί να πραγματοποιηθεί. Έτσι θα έχουμε λιγότερη όχληση.
Τα σκουπίδια δεν είναι για πέταμα, αλλά για επεξεργασία. Όταν γίνει διαχωρισμός στην πηγή, στο σπίτι, στο μαγαζί, στην επιχείρηση θα υπάρξει μείωση του όγκου των σκουπιδιών. Στη διαδικασία αυτή πρέπει να υπάρξει κάποιου είδους υποχρεωτική επιστροφή των αντικειμένων που ανακυκλώνονται. π.χ. Γυάλινα και πλαστικά μπουκάλια, χάρτινες συσκευασίες πρέπει να επιστρέφονται υποχρεωτικά. Οι δήμοι του νησιού μας να κάνουν την αποκομιδή των απορριμμάτων με άλλον τρόπο, αποτελεσματικότερο, διαφορετικό από τον σημερινό.
Ανάμεσα στα απορρίμματα είναι και τα φυτικά, τόσο των σπιτιών όσο και των δημόσιων χώρων. Η δημιουργία χώρων κομποστοποίησης θα τα ελαττώσει και θα τα αξιοποιήσει. Το κομπόστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βελτιωτικό των δημόσιων χώρων, αλλά να διατεθεί και στους κατοίκους.
Παράλληλα πρέπει να γίνει καθαρισμός όσο το δυνατόν περισσότερου μέρους των δασών μας από τη βιομάζα που έχουν. Ταυτόχρονα θα προστατεύονται από τις πυρκαγιές και θα παράγεται κομπόστ. Μαζί πρέπει να γίνει εκμετάλλευση των υπολειμμάτων του κλαδέματος των ελαιώνων και των κλαδιών που χρησιμοποιούνται για τροφή των ζώων.
Τα σχολεία μπορούν να σχηματίσουν δίκτυα ανακύκλωσης, να γίνουν κέντρα ανακύκλωσης της γειτονιάς και του χωριού. Έτσι οι μαθητές, οι οικογένειές τους και οι κάτοικοι της περιοχής θα συνεργάζονται.
Τα σκουπίδια δεν είναι για πέταμα, μπορούν να φέρουν έσοδα φροντίζοντας το περιβάλλον. Αρκεί οι νέες δημοτικές αρχές και η περιφερειακή να δουλέψουν με άλλον τρόπο κι όχι με τον κλασικό ''μαζεύω τα σκουπίδια''. Κι η παροχή αυτής της υπηρεσίας, όπως και άλλες να παραμείνουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση κι όχι να ανατεθούν σε ιδιώτες.