Βιολογική γεωργία: Σε λίγους και εκλεκτούς οι επιδοτήσεις
Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι της προκήρυξης των 490 εκατ. ευρώ
Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΜΑΝΑΒΗΣ Δημοσίευση 28/1/2022
Η προκήρυξη του προγράμματος της βιολογικής γεωργίας - κτηνοτροφίας που δόθηκε στην δημοσιότητα την Πέμπτη 27 Ιανουαρίου διαμορφώνει νέα δεδομένα στην κατανομή των επιδοτήσεων, των 490 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα γίνεται πλήρως ανταγωνιστικό με αποτέλεσμα να ευνοούνται μόνο οι μεγάλες γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, που θα πάρουν τις πρόσθετες επιδοτήσεις που δίνονται για την παραγωγή βιολογικών προϊόντων. Ωστόσο δεν είναι δεδομένο ότι θα αυξηθεί η παραγωγή βιολογικών προϊόντων όπως είναι ο στόχος που έχει τεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Διότι όσοι αγρότες και κτηνοτρόφοι ενταχθούν στο πρόγραμμα δεν δεσμεύονται να διαθέτουν στην αγορά βιολογικά προϊόντα σε ποσότητες ανάλογης της παραγωγικής δυναμικότητας των χωραφιών τους.
Με βάση το σχεδιασμό της προκήρυξης προκρίνονται να ενταχθούν:
α) Οι νέοι σε ηλικία αγρότες και κτηνοτρόφοι (ως 40 ετών).
β) Όσοι καλλιεργούν εκτάσεις 100 στρεμμάτων
γ) Εκμεταλλεύσεις που βρίσκονται σε ορεινές περιοχές και περιοχές ιδιαίτερου οικολογικού ενδιαφέροντος.
Σημαντικό στοιχείο που κρίνει την ένταξη των κτηνοτρόφων στο πρόγραμμα είναι να παράγουν δικές τους ζωοτροφές (ιδιοπαραγωγή ζωοτροφών).
Οι χαμένοι της βιολογικής γεωργίας
Οι κτηνοτρόφοι της νησιωτικής Ελλάδα, που στην πλειοψηφία τους δεν έχουν την δυνατότητα να παράγουν δικές τους ζωοτροφές δεν θα μπορέσουν να ενταχθούν στην τρέχουσα προκήρυξη. Εκτός της προκήρυξης θα μείνει μεγάλος αριθμός αγροτών που καλλιεργεί εκτάσεις κάτω των 100 στρεμμάτων είτε βρίσκονται σε νησιά είτε στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Εκτός του προγράμματος θα μείνουν και πολλοί βιοκαλλιεργητές που έχουν ενεργές συμβάσεις με τους πιστοποιητικούς οργανισμούς και ήταν ενταγμένοι σε παλαιότερες προκηρύξεις. Για ένα μεγάλο αριθμό από αυτούς τους βιοκαλλιεργητές υπάρχουν δεσμεύσεις από τις προηγούμενες προκηρύξεις οι οποίες λήγουν στο τέλος του χρόνου ή σε επόμενα χρόνια. Όλοι αυτοί αν συνεχίσουν να είναι ενεργοί βιοκαλλιεργητές θα μπορέσουν να μπουν σε επόμενες προκηρύξεις.
Εκτός του προγράμματος, φαίνεται πως θα μείνουν, οι γεωργοί της νησιωτικής Ελλάδα, ανεξάρτητα από την καλλιέργεια που έχουν, που για πρώτη φορά θα καταθέσουν αίτηση, για να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Κι αυτοί γιατί νησιώτες παραγωγοί κατά κανόνα έχουν μικρότερο κλήρο από τους παραγωγούς της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Δομικά χαρακτηριστικά της προκήρυξης
Δύο στοιχεία που χαρακτηρίζουν την προκήρυξη είναι η απουσία οποιασδήποτε μορφής περιφερειακή κατανομή των πόρων και η μη πρόβλεψη του ενιαίου χαρακτήρα των εκτάσεων που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα.
Η απουσία περιφερειακής κατανομής ουσιαστικά θα μεταφέρει της επιδοτήσεις από την νησιωτική Ελλάδα σε συγκεκριμένες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας (βλέπε Έβρος, Αιτωλοακαρνανία κλπ).
Η επιλογή του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης να μην θέσει θέμα ένταξης ενιαίων εκτάσεων στην βιολογική γεωργία οδηγεί σε κατακερματισμό των βιολογικά καλλιεργούμενων χωραφιών μέσα σε εκτεταμένες εκτάσεις συμβατικών καλλιεργειών. Με άμεση συνέπεια την επιμόλυνση των βιολογικά παραγόμενων προϊόντων από δραστικές ουσίες που δεν ενδείκνυνται για την βιολογική γεωργία.