Η βασιλική χορηγία, οι έρανοι της Φρειδερίκης, οι γάμοι, τα ταξίδια, τα έξοδα συντήρησης και επισκευών των ανακτόρων και άλλων ακινήτων που τους είχαν παραχωρηθεί για χρήση ανά την Ελλάδα, οι προίκες και πολλές ακόμη... ανάγκες της βασιλικής οικογένειας καλύπτονταν φυσικά από το Δημόσιο, φυσικά με τις πλάτες της δεξιάς πτέρυγας
Δεκάδες εκατομμύρια δραχμές λάμβανε, κάθε χρόνο, ο «βασιλικός οίκος» στη μεταπολεμική Ελλάδα της φτώχειας, των στερήσεων και της μετανάστευσης.

Παράλληλα με τις χρηματικές χορηγίες και τα έσοδα από φόρους, εράνους και εμπορικές δραστηριότητες, η οικογένεια των Γκλίξμπουργκ απολάμβανε παραμυθένια χλιδή με πολυέξοδα ταξίδια, δεκάδες αυτοκίνητα, θαλαμηγούς, όλα αφορολόγητα και πληρωμένα από το υστέρημα των πολιτών!

Μάλιστα, όπως είχε γράψει ελβετική εφημερίδα και αναδημοσίευσε η «Αθηναϊκή» (φ. 24.6.1962), η περιουσία της βασιλικής οικογένειας θεωρούνταν «μια από τας μεγαλυτέρας όλων των μοναρχών του κόσμου»!

Η αποκαλυπτική εξιστόρηση του βίου των βασιλιάδων της Ελλάδας γίνεται μέσα από συζητήσεις, σε διάφορες χρονικές περιόδους, στη Βουλή, στις οποίες φανερώνεται και κάτι ακόμα:

Το «δέσιμο» της Δεξιάς με τη βασιλεία και η προκλητική υπεράσπιση κάθε απαίτησης των Γκλίξμπουργκ. Αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στην ιστορική αξιολόγηση της μεταπολιτευτικής μεταστροφής του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που με την απόφασή του για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος το 1974, συνετέλεσε καθοριστικά στην οριστική απαλλαγή της χώρας από τον αναχρονιστικό θεσμό, του οποίου οι ρίζες βρίσκονται στη φεουδαρχία. Πάντως, οι βασιλείς έδειχναν τις διαθέσεις τους από την αρχή.

Ετσι, σε αντίθεση με τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος αρνήθηκε εγγράφως τη χορηγία 150.000 φοινίκων (σ.σ. πρώτη χρηματική μονάδα του σύγχρονου κράτους), που του είχε εγκρίνει η Δ’ Εθνοσυνέλευση, ο Οθωνας, με την άφιξή του, έλαβε ετήσια χορηγία 600.000 δραχμών. Αυτή, το 1841, έπειτα από δύο αυξήσεις ανήλθε σε ένα εκατομμύριο δραχμές και αντιστοιχούσε στο ένα δέκατο τέταρτο των συνολικών εσόδων της χώρας της πενταετίας 1838-1843, που ήταν 13,5 εκατομμύρια δραχμές!

Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 144/1938) με δύο αναγκαστικούς νόμους της δικτατορίας Μεταξά για τα έξοδα του γάμου Παύλου-Φρειδερίκης και την αύξηση της χορηγίας του Παύλου, αντίστοιχα. Τη δεκαετία του 1960 οι κυβερνήσεις απέφυγαν να δημοσιεύσουν ακριβή στοιχεία για τα έξοδα των δύο βασιλικών γάμων που έγιναν στην Αθήνα
Μερικά χρόνια αργότερα, με την άφιξη του πρώτου των Γκλίξμπουργκ, Γεώργιου Α’, η κατάσταση χειροτέρευσε.

Με απαίτηση του θείου του Γεώργιου, βασιλιά της Δανίας, η χορηγία που ήταν 1.125.000 δραχμές προσαυξήθηκε κατά 300.000 δραχμές με χρήματα που προήλθαν από δάνειο των «εγγυητριών δυνάμεων».

Ετσι, όπως είχε γράψει σε άρθρο του στην εφημερίδα «Αθήναι» (φ. 1.2.1907) ο διαπρεπής οικονομολόγος Π. Καράλης, το ποσό της βασιλικής χορηγίας «ήτο το ανώτατον (σ.σ. αναλογικά με τα έσοδα του κράτους) που είχε παραχωρηθεί εις βασιλέα της Ευρώπης».

Μετά τον θάνατο του Γεώργιου και την άνοδο στον θρόνο του Κωνσταντίνου Α’, παππού του τελευταίου βασιλιά Κωνσταντίνου, η ετήσια βασιλική χορηγία αυξήθηκε σε 2 εκατομμύρια δραχμές.

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του ποσού, ας σημειωθεί πως για την κατασκευή μιας σειράς τηλεγραφικών γραμμών, που θα κάλυπταν Αθήνα-Λάρισα-Θεσσαλονίκη, Αθήνα-Πάτρα-Πύργο-Καλαμάτα-Κόρινθο-Τρίπολη και Πάτρα-Αρτα- Ιωάννινα, το κόστος ήταν 1,5 εκατομμύριο δραχμές!

Επίσης, με ειδικό νόμο… βολεύτηκε και η βασιλομήτωρ Ολγα, στην οποία δόθηκε ισόβια ετήσια χορηγία 300.000 δραχμών.

Ακολούθησε η διαμάχη με τον Βενιζέλο για τη στάση της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η απομάκρυνση του Κωνσταντίνου από τον θρόνο, τον Ιούνιο του 1917.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, με την επάνοδό του ο Κωνσταντίνος Α’, με τις «πλάτες» της Δεξιάς και διαρκούσης της μικρασιατικής εκστρατείας, τα… πήρε όλα: αύξησε τη χορηγία της μητέρας του, του τότε διαδόχου Γεώργιου Β’ και τη δική του, που ανήλθε σε 3.300.000 δραχμές.

Πλήθος εστεμμένων από τους βασιλικούς οίκους της Ευρώπης που ήρθαν στην Ελλάδα για τον γάμο τού τότε πρίγκιπα Παύλου και της Φρειδερίκης στις 10 Ιανουαρίου 1938
AP PHOTO
Και δεν σταμάτησε εκεί. Με νόμο έλαβε αναδρομικά από την 1η Ιουνίου 1917 το ποσό της χορηγίας που δεν είχε εισπράξει στο διάστημα της εξορίας του και ανερχόταν σε 8 εκατ. δραχμές. Επιπλέον, εισέπραξε ένα εκατομμύριο για έξοδα αναχώρησης και εγκατάστασης στο εξωτερικό.

Την ίδια απαίτηση προέβαλε, αργότερα, και ο Γεώργιος Β’, ο οποίος εισέπραξε, αναδρομικά, τις χορηγίες των 13 ετών της εκθρόνισής του (1923-1936).

Μεταπολεμικά, με την άνοδο του Παύλου και της συζύγου του Φρειδερίκης στον θρόνο, ξεκίνησε μια απίστευτη ροή χρημάτων στο βασιλικό ταμείο.

Η ετησία χορηγία καθορίστηκε το 1950 σε 4,9 εκατ. (αποπληθωριστικές) δραχμές. Η πρώτη αύξηση δόθηκε το 1953 και έγιναν άλλες δύο αυξήσεις -πάντα με τις ψήφους της Δεξιάς και παρά τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης- για να φτάσει, το 1962, στα 17 εκατομμύρια δραχμές. Ανάλογα αυξανόταν και η χορηγία του διαδόχου.

«Δεν υπάρχει προηγούμενο να αναπροσαρμοσθεί τρεις φορές η βασιλική χορηγία σε μια 9ετία», είχε πει ο βουλευτής της Ενωσης Κέντρου Δημήτρης Παπαμιχαλόπουλος κατά την τελευταία αύξηση, το 1962.

Διαχρονικά, η δικαιολογία για τις αυξήσεις ήταν ότι από τη βασιλική χορηγία καλύπτονταν τα έξοδα μισθοδοσίας και εν μέρει τροφοδοσίας του προσωπικού του Παλατιού. Ομως, αποσιωπούνταν από τις φιλοβασιλικές κυβερνήσεις ότι δεν ήταν τα μόνα χρήματα που εισέρρεαν στα βασιλικά ταμεία.

Πριν τελειώσει ο εμφύλιος πόλεμος, με διαδοχικά νομοθετήματα θεσπίστηκε σειρά φόρων που εξασφάλιζαν ροή εσόδων για τους «εράνους της Φρειδερίκης», όπως καταγράφτηκαν στη λαϊκή μνήμη.

Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 322/1948) με δύο πράξεις του υπουργικού συμβουλίου για την επιβολή ισάριθμων φόρων υπέρ των «εράνων της Φρειδερίκης». Το πρόσχημα ήταν «η ενίσχυση των οικογενειών των μαχομένων και των συμμοριόπληκτων». Ωστόσο, η επιβολή τους συνεχίστηκε για χρόνια και τα έσοδα διατέθηκαν χωρίς διαφάνεια
Τα έσοδα προέρχονταν από: α) το 20% του φόρου υπέρ τρίτων στα εισαγόμενα είδη (Α.Ν. 843/1948), β) έναν νέο φόρο 10% σε όλα τα δημόσια θεάματα και γ) τη διαφορά της τιμής που προέκυπτε από τη μείωση κατά δύο των τσιγάρων σε κάθε πακέτο (ΦΕΚ 322/1948).

Εκτός από αυτά, όπως ανέφερε το 1964 στη Βουλή ο Ηλίας Ηλιού, ιστορική μορφή της Αριστεράς, υπέρ του «εράνου» παρακρατούνταν το 1% των συντάξεων του ΤΕΒΕ (Ταμείο Επαγγελματιών και Βιοτεχνών) και εισφορά από τα κυκλοφορούντα αυτοκίνητα.

Για τη διαχείριση των χρημάτων του «εράνου» υπήρχε ιδιαίτερος προϋπολογισμός που, το 1959, ανερχόταν σε 179 εκατ. δραχμές, αλλά σύμφωνα με τον επίσης βουλευτή της ΕΔΑ Γιάννη Παπαδημητρίου δεν υπήρχε «ουδείς έλεγχος πώς και πού δαπανώνται τα τεράστια αυτά ποσά».

Ο βασιλιάς Παύλος της Ελλάδας πίσω από τον πρίγκιπα Χουάν Κάρλος της Ισπανίας και την Ελληνίδα πριγκίπισσα Σοφία κατά τη γαμήλια τελετή τους στην Αθήνα στις 14 Μαΐου 1962
AP PHOTO
«Ο φόρος επί δημοσίων θεαμάτων είχε αποδώσει το 1959 περίπου 36 εκατομμύρια, οι δασμοί των εισαγομένων 66 εκατ., η φορολογία των δύο σιγαρέττων 64 εκατομμύρια. Ο προϋπολογισμός αυτός, ο μη ελεγχόμενος και διαχειριζόμενος από δύο πρόσωπα, είναι ανώτερος του προϋπολογισμού του υπουργείου Βιομηχανίας, που είναι 49,5 εκατ.», είχε πει ο ίδιος.

Ο Ηλίας Μπρεδήμας, κεντρώος βουλευτής που συνεργάστηκε με την ΕΔΑ, είχε αποκαλύψει πως 7 εκατομμύρια δραχμές από τους εράνους είχαν μεταφερθεί σε τράπεζα του εξωτερικού και διερωτήθηκε, χωρίς να λάβει απάντηση, εάν «έχει καταθέσεις η βασίλισσα σε τράπεζες της Γερμανίας και της Ελβετίας».

Ομως, φαίνεται ότι και αυτά τα ποσά δεν επαρκούσαν για τη βασιλική οικογένεια. Γι’ αυτό ανέπτυσσε και άλλες… επιχειρηματικές δραστηριότητες ενισχυμένες με τις φοροαπαλλαγές που απολάμβαναν με νόμο (Α.Ν. 1298/1949).

Η πολυτελέστατη γαλάζια άμαξα, με πολύ χρυσό, που μετέφερε τη Σοφία στον γάμο με τον Χουάν Κάρλος, κατασκευάστηκε στα μέσα του 18ου αιώνα στη Γαλλία για λογαριασμό του οίκου των Βουρβόνων. Αργότερα, αγοράστηκε για τον βασιλικό οίκο της Ελλάδας και χρησιμοποιήθηκε, για πρώτη φορά, το 1889, στους γάμους του Κωνσταντίνου Α’ με την πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας. Εμφανίστηκε ξανά το 1938 στον γάμο του Παύλου με τη Φρειδερίκη
Η αρχή των… βασιλικών επιχειρήσεων εντοπίζεται στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ού αιώνα καθώς, όπως είπε το 1918 στη Βουλή ο βουλευτής Πειραιά Θεόδωρος Βελλιανίτης, στον Κωνσταντίνο Α’, ως διάδοχο, είχε παραχωρηθεί κτήμα στη Μανωλάδα που του απέφερε «ίσον περίπου ποσόν της επιχορηγήσεως, η οποία του εδίδετο», δηλαδή 200.000 δρχ. τον χρόνο.

Μεταπολεμικά, η βασιλική… επιχείρηση αναπτύχθηκε. Οπως είχε πει το 1962 στη Βουλή ο Μπρεδήμας, από το 1947 ο διευθυντής του κτήματος Τατοΐου «κατορθώνει να εμπορεύεται τα προϊόντα του με σήμα τον βασιλικόν θυρεόν και να εξασφαλίζη τεράστια εισοδήματα εις την βασιλικήν οικογένειαν λόγω του αθέμιτου συναγωνισμού προς τους εμπόρους άλλων ομοειδών προϊόντων, συνεπεία του ότι ο βασιλεύς δεν καταβάλλει βαρυτάτους φόρους, ως οι άλλοι έμποροι».

Επίσης, η Φρειδερίκη, όπως είπε ο Ηλιού, είχε το μονοπώλιο της αλιείας πέστροφας σε ένα ποτάμι και ανάμειξη «εις συνομολόγησιν συμβάσεων με το Δημόσιον»…

Ομως, εκείνο που προκαλούσε το δημόσιο αίσθημα ήταν η επίδειξη πλούτου.

Ως παράδειγμα αναφέρθηκε κατά κόρον μια κρουαζιέρα που έκανε το 1955 ο τότε διάδοχος Κωνσταντίνος, ο τελευταίος βασιλιάς, και φέρεται να στοίχισε 140.000 δολάρια (περίπου 4,2 εκατομμύρια δραχμές) και τα δαπανηρά ταξίδια στο εξωτερικό για τα οποία «εισέρχονται και εξέρχονται χιλιάδες κιβώτια και μπαούλα, όχι μόνον της βασιλικής οικογενείας αλλά και όλων των θαλαμηπόλων και συνοδών, χωρίς να έχει κανείς το δικαίωμα να τα ελέγξει», όπως είπε ο Μπρεδήμας.

Το κόστος των ταξιδιών, όπως και τα έξοδα συντήρησης και επισκευών των ανακτόρων και άλλων ακινήτων που τους είχαν παραχωρηθεί για χρήση ανά την Ελλάδα καλύπτονταν από το Δημόσιο.

Το 1962, το Παλάτι διέθετε 30 αυτοκίνητα τελευταίας διετίας, όπως αναγνώρισε στη Βουλή ο υφυπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Καραμανλή, Δ. Αλιπράντης, και 18 κότερα, κατά τον Ηλιού.

Η σπατάλη έφτασε στο απόγειό της στους βασιλικούς γάμους της δεκαετίας του 1960.

Ο πρώτος έγινε στις 14 Μαΐου 1962 και ήταν της Σοφίας με τον Χουάν Κάρλος.

Η κυβέρνηση Καραμανλή, παρά τις έντονες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, αποφάσισε να διαθέσει ως προίκα (!) στη Σοφία 9 εκατομμύρια δραχμές (300.000 δολάρια).

Εκτός, όμως, από την προίκα διατέθηκαν μεγάλα ποσά για έξοδα φιλοξενίας, στολισμών, εκδηλώσεων κ.ά.

Ξένοι ανταποκριτές, όπως έγραψαν οι εφημερίδες («Ελευθερία», «Αυγή» φ. 16.5.1962), υπολόγιζαν ότι τα έξοδα, εκτός της προίκας, ξεπέρασαν τα 15 εκατομμύρια δραχμές (περίπου 250.000 χρυσές λίρες). Η κυβέρνηση προσπάθησε να απαλύνει τις εντυπώσεις ανακοινώνοντας ότι το κόστος ήταν 1,5 εκατ. δραχμές, αλλά δεν έπεισε…

«(…) αι δαπάναι, αι οποίαι έγιναν υπερέβησαν ουσιωδώς το ποσόν αυτό. Από πού εκαλύφθησαν αι υπόλοιπαι δαπάναι; Πρέπει να υποθέσωμεν ότι εκαλύφθησαν από μυστικά κονδύλια, από τα οποία βρίθει ο Ελληνικός Προϋπολογισμός;», είπε στη Βουλή ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, βουλευτής τότε της Ενωσης Κέντρου.

Προκλητικές σπατάλες έγιναν και στον γάμο του Κωνσταντίνου με την Αννα Μαρία τον Σεπτέμβριο του 1964, χωρίς ποτέ να αναφερθεί το κόστος. Ομως, η δανέζικη κυβέρνηση έσπευσε να ανακοινώσει δύο φορές ότι (σε αντίθεση με την ελληνική γαλαντομία) δεν ετίθετο θέμα προίκας, την οποία εφέρετο να έχει ζητήσει η Φρειδερίκη.

Πάντως, ο Κωνσταντίνος εισέπραττε μέχρι το 1973 τη βασιλική χορηγία ακόμα και στο εξωτερικό, όπου βρέθηκε μετά το πραξικόπημα-οπερέτα που θέλησε να κάνει, τον Δεκέμβριο του 1967, κατά της χούντας.