του ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΤΖΗΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ*

Μεγάλωσα στο Λαζαρέτο, πέρασα την παιδική και εφηβική μου ζωή εκεί, τότε παλιά, τα πρώτα χρόνια μετά την μεταπολίτευση, όταν η γειτονιά ήταν γεμάτη συνεργεία, όταν το Λαζαρέτο ήταν ο μαχαλάς των γκαραζιέρηδων κι οι δρόμοι ήταν γεμάτοι κηλίδες από χυμένα λάδια και πετρέλαια. Κι ο δικός μου πατέρας ήταν μηχανικός αυτοκινήτων, γκαραζιέρης, μου πιπίλιζε το μυαλό ολημερίς «διάβαζε γιε μ’ να γινς άνθρωπος να μη μπλεχτείς σα και μένα μες τη μτζούρα». 

Τότε, στο τέλος της δεκαετίας του 70 και τις αρχές του 80, όταν στα συνεργεία οι πελάτες και οι μαγαζάτορες έπιναν καφέ και έκλειναν δουλειές στο εμβληματικό καφενείο του Κατσιναβάκη στην πλατεία Αλυσίδας, όλες οι συζητήσεις κατέληγαν στα πολιτικά. Όλοι οι άνθρωποι ήταν με έναν δικό τους ξεχωριστό τρόπο βαθιά πολιτικοποιημένοι, η μισή και βάλε Ελλάδα τότε με τον Ανδρέα και την Αλλαγή και οι υπόλοιποι μισητές και κατακριτές του, αθεράπευτα δεξιοί με Θεό τους τον Καραμανλή. 

Μ΄ άρεσε να πηγαίνω στον καφενέ, μαζί με τον πατέρα μου που ξεκίνησε οπαδός της ΕΔΑ και αριστερός πάππου προς πάππο στα νεανικά του χρόνια, συνέχισε ΠΑΣΟΚ ως μεσήλικας και συγχωρέθηκε δεξιότερα, πάντα αντιπολίτευση σε μια ιδιότυπη και ταυτόχρονα κωμική αμφισβήτηση της εξουσίας χωρίς νόημα. Απολάμβανα τις πολιτικές συζητήσεις με τα σοβαρά αλλά συχνότερα ασόβαρα επιχειρήματα, που συχνά πυκνά μπορεί να κατέληγαν και σε καυγάδες, συνήθως λεκτικούς. Σπανιότερα πάνω στα νεύρα των φωνακλάδων και με καμιά καρέκλα που αναποδογύριζε, σαν στέρευαν οι φωνές και τα επιχειρήματα κι η επικράτηση ήταν υπόθεση φωνής και τσαμπουκά. Φυσικά την επόμενη μέρα, όλοι ξανά εκεί, οι μαλωμένοι έπιναν μαζί καφέ το πρωί και ούζο τα απόβραδα, χωρίς κακία, επαναλαμβάνοντας τις ιδίες φιλονικίες. 

Διάβαζα λοιπόν κι εγώ ακολουθώντας την πατρική συμβουλή κι έφυγα νωρίς από το Λαζαρέτο, βρέθηκα, χωρίς να το πολυσκεφτώ, σπουδαστής σε στρατιωτική σχολή, χωρίς να έχω καμμιά σχέση με το επάγγελμα, με μόνο κριτήριο να ξεκουράσω νωρίς τον πατέρα και να περιορίσω τα έξοδα που θα έκανε για να με σπουδάσει.  Τα χρόνια πέρασαν, ταξίδεψα λόγω της δουλειάς σε πολλά μέρη αλλά πολύ περισσότερο ήρθα σε επαφή με πολλούς ανθρώπους κι ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια πριν το τέλος της στρατιωτικής μου σταδιοδρομίας ήρθα σε επαφή με κάμποσα από τα λεγόμενα κέντρα εξουσίας, έστω και ξώφαλτσα, έστω και επιδερμικά, αρκετά όμως ώστε να καταλάβω και να σιχαθώ. 

Σιχάθηκα τις αποφάσεις πίσω από κλειστές πόρτες, τις ραδιουργίες, τις επικλήσεις στον δήθεν κυρίαρχο λαό, τις προσπάθειες χειραγώγησης, τις γραβάτες, τα κουστούμια και την αίσθηση πως μια ελίτ, άλλοτε πολιτική αλλά συνήθως κοινωνική έχει τη δυνατότητα να κατευθύνει και να μανιπουλάρει  την κοινή γνώμη, όπως τα τσοπανόσκυλα κατευθύνουν το κοπάδι των προβάτων. 

Θα αναρωτηθεί κανείς ποιος ο λόγος που τα αναπολώ όλα αυτά, σήμερα, ελάχιστες μέρες πριν τις βουλευτικές εκλογές, μια μέρα μετά το μνημόσυνο για τους 57 νεκρούς των Τεμπών, το κύκνειο άσμα πριν τη λήθη για τους πολλούς που μετά βίας θυμούνται. Είναι τόσο πολλά όλα αυτά που με εξοργίζουν, που συντηρούν το θυμό μου, που με κάνουν να οργίζομαι και να δυσανασχετώ, τόσο πολλά που συμβαίνουν γύρω μου στην πολιτική ζωή της χώρας μου, στην πόλη μου, στην παλιά και νέα μου γειτονιά και οι μνήμες αυτές των παιδικών και εφηβικών μου χρόνων με βοηθούν να θυμάμαι, να κρίνω και να προβληματίζομαι καλύτερα. 

Παρακολουθώ με ενδιαφέρον την ομολογουμένως επιτυχημένη προσπάθεια που γίνεται τόσο από τα κραταιά ΜΜΕ όσο και από τα επιτελεία των μεγάλων πολιτικών κομμάτων προκειμένου να περάσει το μήνυμα πως θα πρέπει εμείς οι πολίτες να ξεπεράσουμε το θυμό και την οργή μας για τα λεγόμενα συστημικά κόμματα και τους αιώνιους πολιτικούς υποψηφίους και να μετατρέψουμε αυτά τα συναισθήματα σε δημιουργία, έμπνευση, εμπιστοσύνη και εγώ δε ξέρω τι άλλο, δημιουργικό και όχι τυφλά αντιδραστικό όπως μας νουθετούνε. 

Το Λαζαρέτο όμως των παιδικών μου χρόνων, αυτό με τις ανάκατες φωνές των απλών ανθρώπων που έβραζε το αίμα τους, που αισθάνονταν και εξέφραζαν τα συναισθήματά τους χωρίς δισταγμό, το Λαζαρέτο και η Πλατεία Αλυσίδας της εφηβείας μου, «έρχεται με φόρα» κατά την έκφραση της μόδας και με αποτρέπει από το να είμαι πολιτικά ορθός και εξευγενισμένος όπως μου προτείνουν. 

Λυπάμαι αλλά δεν μπορώ να σταματήσω να αισθάνομαι θυμωμένος με αυτούς που διεκδικούν την εξουσία προσπαθώντας να με κάνουν να ξεχάσω, ή θέτοντας μου το δίλημμα ποιος είναι ο καλύτερος ανάμεσα στους χειρότερους. Για ποιο λόγο είμαι αναγκασμένος να διαλέξω υποχρεωτικά ανάμεσα στους ανίκανους τον λιγότερο ανίκανο; Γιατί πρέπει να σταματήσω να αισθάνομαι οργή για τους κατ’ εξακολούθηση βιαστές μου και πρέπει να επιλέξω ανάμεσά τους ποιος θα είναι αυτός που θα με βιάσει εκ νέου; 

Ο «υπέροχος» Υπουργός Εσωτερικών Βορίδης δήλωσε προ ολίγων ημερών πως ένα σημαντικό πολιτικό ζήτημα, που το διαχώρισε μάλιστα από τον κίνδυνο του κόμματος Κασιδιάρη είναι πως «θα αντιμετωπιστεί πολιτικά η εξτρεμιστική ψήφος». Είπε ακόμα πως «Η λεγόμενη αντισυστημική ψήφος στην πραγματικότητα προφανώς και δεν αποτελεί λύση και δεν παράγει ουσιαστικές προτάσεις. Αποτελεί ένα είδος τυφλής διαμαρτυρίας και ναι, χρήζει πολιτικής αντιμετωπίσεως».  Αναρωτιέμαι μονάχα εγώ θυμώνω όταν τα ακούω όλα αυτά; 

Ποια είναι τελικά τα συστημικά κόμματα και ποια τα αντισυστημικα; Υποθέτω πως κατά το Βορίδη Ευαγγέλιο, η ΝΔ, το ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ ίσως και το ΚΚΕ, το ΜΕΡΑ 25 και ο Βελόπουλος είναι συστημικά κόμματα και επιτρέπεται εμείς οι πολίτες να τα επιλέγουμε. Όμως απαγορεύεται να ψηφίσουμε «εξτρεμιστικά» οτιδήποτε άλλο. Άραγε πως νοιώθει το ΚΚΕ που είναι μέρος του συστήματος; Οι υπόλοιποι που τοποθετούνται στην ίδια κατηγορία; Και τελικά γιατί είναι αμαρτία μεγάλη να διαμαρτύρεται ο πολίτης με την ψήφο του; Ίσως γιατί τότε δεν ψηφίζει όλους αυτούς, επομένως τους δυσχεραίνει στην προσπάθεια τους να μας κατσικωθούν ξανά στο σβέρκο για μια τετραετία και να κομπάζουν πως έτσι αποφάσισε ο κυρίαρχος λαός;   

Αναρωτιέμαι ποιοι είναι οι υπεύθυνοι που μερίδα πολιτών έχει μέσα στο μυαλό της να ρίξει ψήφο στον Κασιδιάρη ενώ ο Βορίδης ψάχνει τρόπους δήθεν να απαγορέψει την κάθοδο του κόμματος στις εκλογές; Όπως πριν λίγα χρόνια η Χρυσή Αυγή και οι φασίστες της μπήκαν στη Βουλή ως τρίτο κόμμα, έτσι και τώρα η ΝΔ με τις παλινωδίες και τους Βοριδισμούς της, σπονσοράρει εμμέσως το κόμμα Κασιδιάρη στην αγωνιώδη της προσπάθεια να αποτρέψει τους ακροδεξιούς ψηφοφόρους της από το να την αποδοκιμάσουν ψηφίζοντας το. 

Ταυτόχρονα, για να λέμε και την αλήθεια από όλες τις πλευρές, η Αριστερά κάνει πως δεν καταλαβαίνει και παρακολουθεί απαθής μια και ο Κασιδιάρης δεν θα κλέψει δικούς της ψήφους αλλά του εχθρού, επομένως ίσως και να βολεύει προσωρινά η κάθοδός του. Έτσι, μ’ αυτά και μ’ αυτά, πλησιάζουμε στις εκλογές και οι επιλογές μου, εμένα που εξακολουθώ να είμαι οργισμένος με τους κυβερνώντες τώρα αλλά και πριν, που θέλω να ψηφίσω εξτρεμιστικά και αντιδραστικά γιατί τους βαρέθηκα όλους τους, που δε θέλω φυσικά να ψηφίσω αυτόν που με το κάλυμμα του πατριώτη και τις αρχαιοελληνικές βλακείες του καλύπτει το τατουάζ της σβάστικας στο μπράτσο, αποδεικνύονται εξαιρετικά μειωμένες. 

Η κ. Πόπη Τσαπανίδου δήλωσε σε τηλεοπτική της συνέντευξη πως αν δεν εκλεγεί πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ ο λαός θα έχει παραπλανηθεί. Έτσι είναι ο λαός, κουτός και παραπλανιέται κυρία μου, αυτή είναι η κρυφή σας σκέψη για τη μάζα που θέλετε να κατευθύνετε. Το ΠΑΣΟΚ μας λέει να το ψηφίσουμε διότι πνέει νέος άνεμος, διότι η νέα ηγεσία έχει νέες ιδέες αλλά εγώ προσωπικά δηλώνω επιφυλακτικός όταν στη Χαριλάου Τρικούπη εξακολουθούν να κατοικοεδρεύουν οι Βενιζέλοι και οι Λοβέρδοι μαζί με τους νέους. Η ΝΔ πάλι καμαρώνει μπροστά στο φράκτη και μας προειδοποιεί μη τυχόν και κάνουμε το λάθος να ξαναφέρουμε τους τρισκατάρατους στην εξουσία και πλημμυρίσουμε από μετανάστες, ψηφίστε εμάς που είμαστε λιγότερο κακοί από τους άλλους, κόμμα με σύνθημα «το μη χείρον βέλτιστον».  

Υποθέτω πως όλοι μαζί ανεξάρτητα κι αν δεν θα μας το πουν ποτέ τους, υπολογίζουν πάνω από όλα σε αυτό το αίσθημα της απόλυτης απογοήτευσης, της παραίτησης και της απόρριψης που θα κάνει όσους σκέπτονται κριτικά να απέχουν. Η αποχή είναι ο μεγαλύτερος σύμμαχός τους και πρέπει να γίνει ο δικός μας μεγαλύτερος εχθρός. 

Οφείλουμε να γυρίσουμε πίσω στις ρίζες μας, στα εφηβικά μας χρόνια, να παραμείνουμε οργισμένοι, να σηκώσουμε πνευματικά την καρέκλα του καφενέ με αυθορμητισμό και να ψηφίσουμε, πρώτα απ’ όλα αυτό, να ψηφίσουμε αντιδρώντας ενάντια σε όποιον προσπαθεί να μας σπεκουλάρει και να μας κατευθύνει. Να ρίξουμε την ψήφο μας ενάντια σε όποιον μας έχει προδώσει, ενάντια σε κόμματα και πρόσωπα που μας δουλεύουν μπροστά στα μούτρα μας. Να μην υποκύψουμε στο φόβο των Πορτοσάλτε που δηλώνουν ανερυθρίαστα πως θα δυστυχήσουμε αν δεν βγει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Να επιδιώξουμε αυτό που φοβούνται την πολυφωνία μέσα από τον αντισυστημικό ψήφο μας όποιος κι αν είναι αυτός. Μονάχα έτσι ίσως να υπάρχει ακόμα ελπίδα. 

* Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΤΖΗΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ είναι Ταξίαρχος σε αποστρατεία