του ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΤΖΗΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ*

Έχω έναν φίλο, κατά γενική ομολογία είναι πολύ καλό παιδί, αυτό θα έλεγαν όσοι τον γνωρίζουν καλά αλλά και όσοι ελάχιστα. Από τα λίγα που θα σας πω γι αυτόν νομίζω πως και εσείς θα συμφωνήσετε στους χαρακτηρισμούς μου. Ο φίλος μου έχει καλή καρδιά, είναι ευαίσθητος και ευσυγκίνητος, ιδιαίτερα με τα προβλήματα των άλλων. Τρέχει για να συνδράμει όπου ακούσει για καταστροφή, ασθένεια, σε όποιο κακό του περιγράψουν ότι συνέβη σε άλλους, όσο άγνωστοι ή όσο μακριά του και να βρίσκονται. Παρασύρεται ακόμα πιο εύκολα και υιοθετεί απόψεις και γνώμες χωρίς πολύ σκέψη και του αρέσει να διαμορφώνει άποψη και για θέματα που δεν γνωρίζει ή δεν έχει μελετήσει, αρκεί να του τα πλασάρουν σωστά ή με ένα ευφάνταστο κλισέ.

Στην προσωπική του ζωή θα έλεγε κανείς πως αν και αρχικά τυχερός δεν τα έχει καταφέρει καλά μέχρι σήμερα. Είχε κληρονομήσει μια σημαντική ακίνητη περιουσία και πίστευε πως θα είναι πάντα άνετος και πλούσιος, χωρίς ιδιαίτερο κόπο και προσπάθεια, αλλά δυστυχώς δεν του πήγαν «δεξιά» τα πράγματα. Για να ικανοποιήσει τα πάθη και τις φιλοδοξίες του για μεγάλη ζωή, δανείστηκε πολλά και από πολλούς και κάποια στιγμή αυτοί που τον δάνειζαν, δήθεν επειδή τον αγαπούσαν και τον νοιάζονταν, αποδείχτηκαν άρπαγες και λαμόγια. Σταδιακά καρπώθηκαν όλα τα σημαντικά περιουσιακά του στοιχεία για ένα κομμάτι ψωμί, συνεχίζοντας να του δανείζουν και να τον εκμεταλλεύονται. Ταυτόχρονα, τον κατηγορούν πως έφταιγε που ξανοίχτηκε και καταχρεώθηκε κι ας τον συμβούλευαν οι ίδιοι για να κάνει τα ανοίγματα και τις σπατάλες που τον κατέστρεψαν.

Αν έπρεπε να διαλέξω το πιο σημαντικό ελάττωμα στο χαρακτήρα του φίλου μου θα έλεγα πως είναι υπερβολικά αφελής, ευκολόπιστος αλλά και ξεχασιάρης. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα για να καταλάβετε τι εννοώ. Κάποτε τον έπεισαν πως για να διαχειριστεί την πραγματικά μεγάλη του ακίνητη περιουσία έπρεπε να εμπιστευτεί μια επενδυτική εταιρία που με την σώφρονα διαχείρισή της θα αυγάτιζε τον πλούτο του, θα τον έκανε δυνατό και ανεξάρτητο οικονομικά. Εκείνος λοιπόν τους εμπιστεύτηκε και μάλιστα όχι μόνο μια και δυο και τρεις φορές αλλά συνεχώς, εξακολουθούσε να υπογράφει μαζί τους συμβόλαια και να πείθεται πως την επόμενη φορά τα πράγματα θα είναι καλύτερα, αλλά μάταια. Αν και οι διαχειριστές της περιουσίας του τον εξαπατούσαν, χάριζαν σχεδόν τμήματα του πλούτου του σε ξένους, πιθανόν με το αζημίωτο, με ελάχιστο αντίτιμο, είχαν τον τρόπο να τον τουμπάρουν και να του λένε αυτά που ήθελε να ακούσει ώστε να συνεχίσει να τους εμπιστεύεται και να τους αφήνει και πάλι να διαχειρίζονται τα ακίνητά του, να συνεχίζουν να τα ξεπουλάνε με αμείωτο ρυθμό.

Θύμωνε συχνά με αυτούς που τον εκμεταλλεύτηκαν, οργιζόταν μαζί τους και αντιδρούσε σπασμωδικά, ιδιαίτερα μετά από μεγάλα στραπάτσα. Έλεγε από μέσα του πως δεν θα τους ξαναπροσλάβει, πως θα έβρισκε άλλους πιο ικανούς, αλλά δυστυχώς εκείνοι ήταν μάλλον εξυπνότεροι και τον κορόιδευαν μέσα στα μούτρα του, διακήρυτταν πως άλλαξαν, πως κι εκείνοι εξαπατήθηκαν, πως έμαθαν πια και την επόμενη φορά θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα, αλλά πάντα, εδώ και τουλάχιστον πολλές δεκαετίες, η κοροϊδία πήγαινε σύννεφο.

Στα ερωτικά του πάλι ο φίλος μου, ένα παράξενο πράγμα, δεν ξέρω αν σας έχει τύχει ποτέ τέτοιος άνθρωπος, είναι να τον λυπάσαι. Όλη του τη ζωή ερωτευμένος με τις ίδιες γυναίκες, ένα κόλλημά που δεν έχει παρά ψυχιατρική εξήγηση. Πρώτα από όλα του άρεσαν και του αρέσουν παθολογικά τα ίδια γυναικεία ονόματα. Του είναι πολύ εύκολο να ερωτευτεί μια γυναίκα που έχει αυτά τα 2-3 επώνυμα – συγνώμη λάθος ονόματα ήθελα να πω – με τα οποία διεγείρεται λες και δεν μπορεί να κάνει έρωτα με γυναίκα άλλου ονόματος. Βέβαια, για να πούμε και του στραβού το δίκιο, μια δυο φορές που δοκίμασε με πολύ κόπο να αλλάξει όνομα συντρόφου πληγώθηκε βαθιά και έτσι επανήλθε στην ψυχική του διαταραχή δριμύτερος και συνεχίζει να προσελκύεται από αυτά τα συγκεκριμένα ονόματα που λέγαμε. Σε όλους του τους έρωτες οι γυναίκες της ζωής του πριν από τους γάμους, γιατί έχει κάνει πολλούς είναι η αλήθεια, του υπόσχονταν αιώνια πίστη. Όμως δυστυχώς, αμέσως μετά τη τελετή, όλες αποδεικνύονταν άπιστες και άτιμες, τον πρόδιδαν και τον απατούσαν με ευκολία, σχεδόν από την πρώτη μέρα του γάμου τους. Δυστυχώς, όπως σας πρωτοείπα, πρόκειται για μια αφελή προσωπικότητα που έχει την τάση να ξεχνά με σχεδόν εξοργιστικό τρόπο, τις απιστίες, τα λάθη και τα παθήματά του, να πείθεται με τα παχιά τα λόγια, σχεδόν να πιστεύει πως έχει και εκείνος τις ευθύνες του που τον εκμεταλλεύονται και να δίνει δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες, πάντα με τα ίδια αποτελέσματα.

Ο φίλος μου είναι αυτό που μερικοί κακεντρεχείς θα έλεγαν επαγγελματίας κερατάς, αλλά δυστυχώς δεν το καταλαβαίνει, ίσα ίσα που νομίζει και πως είναι έξυπνος και διορατικός, πως είναι αρσενικό παλαιάς κοπής. Έλα όμως που πάσχει από συναισθηματική ανασφάλεια και φόβο μήπως ξεμείνει από σύντροφο, μήπως μείνει μόνος, έρημος, χωρίς αγάπη, χωρίς λεφτά, χωρίς στήριγμα για αυτό γυρνά ξανά και ξανά στα ίδια και τα ίδια και πληγώνεται, αλλά επιμένει σε μια ζωή εγκλωβισμένη σε έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο δυστυχίας.

Αυτή την περίοδο ο φίλος μου είναι ένα βήμα πριν από τον επόμενο γάμο του, στην καλύτερη του φάση σε αυτό τον κύκλο δυστυχίας που λέγαμε. Η σύντροφος του, μετά το επαναλαμβανόμενο κέρατο, κάνει τα καλά της, είναι χαμηλοβλεπούσα και ταπεινή, του υπόσχεται πως θα κάνουν μια νέα αρχή και ήταν η τελευταία φορά που τον κεράτωσε. Του τάζει πως αυτός θα κάθεται και εκείνη θα αναλάβει τις καθημερινές δουλειές για να πάει καλά η συνεργασία με τους διαχειριστές της περιουσίας του. Του τάζει πως δεν θα έχει μάτια πια για άλλους, πως θα τον αγαπά και θα τον υπηρετεί, πως θα τον έχει κορόνα στο κεφάλι της. Ταυτόχρονα η πρώην του γυναίκα του στέλνει επίσης ερωτικά μηνύματα. Του μιλά με κατηγόριες για τη νυν, του υπόσχεται και εκείνη έρωτες και ευτυχίες μεγάλες και αιώνιες.

Θα μου πείτε κι εσείς «καλά είναι πια τόσο αφελής;» να μην αντιλαμβάνεται πως όσοι πιστεύουν πως οι επαναλαμβανόμενες οδυνηρές καταστάσεις θα έχουν διαφορετικό αποτέλεσμα είναι αποδεδειγμένα ηλίθιοι; Τι να κάνουμε έτσι συμβαίνει με όσους συχνά βρίσκονται μέσα στο πρόβλημα, οι λύσεις είναι δίπλα τους αλλά δεν έχουν ούτε το κουράγιο, ούτε τη ψυχραιμία να τις δουν.

Αλλά, αρκετά δεν σας κούρασα με τα προβλήματα του φίλου μου; Ας μιλήσουμε για κάτι πιο ευχάριστό και πιο διασκεδαστικό. Την Τρίτη το βράδυ πόσοι είδατε τη θεατρική παράσταση στον ALPHA; Μιλάμε για άρτια σκηνοθετημένο έργο, μονόπρακτο, σατυρικό δράμα, με δυο πρωταγωνιστές μεγάλου βεληνεκούς, θεατράνθρωπους με πλούσια εμπειρία. Από τη μια ένας εκσυγχρονιστής που θυμώνει, νευριάζει όπως και εμείς, θα πολεμήσει μόνος το βαθύ κράτος και θα το νικήσει, απλή συνωνυμία με μια οικογένεια πολιτικών από καταβολής του ελληνικού βαθιού κράτους. Από την άλλη ένας δημοσιογράφος, συνώνυμος της μη διαπλοκής και της αντικειμενικότητας, πρώην αρχηγός κόμματος επί πενταετίας, αδιευκρίνιστης ιδεολογίας, που σχηματίστηκε και διαλύθηκε σε μια νύχτα, εξυπηρετώντας επίσης αδιευκρίνιστους στόχους, νυν εκ νέου σκληρά εργαζόμενος δημοσιογράφος.

Τα είχε όλα το σόου, πεπιεσμένα σε μόλις μιάμιση ώρα. Επίκληση στο συναίσθημα «η Ευδοκία στο τρένο λίγο μεγαλύτερη από τη κόρη μου», «Θα μπορούσε το ίδιο ατύχημα να συμβεί στα παιδιά μας». Επίκληση στο φόβο, «αν έχουμε κυβέρνηση συνεργασίας θα πάμε κατά διαόλου όπως στη Γερμανία». Επίσης, σάτιρα σε υψηλό επίπεδο,μια δυο ατάκες μονάχα θα σας μεταφέρω. «Ο τρελός της αυλής είναι κάποιοι φίλοι που δεν τους ξέρετε» έμενα πάντως πήγε το μυαλό μου ίσως σε κανέναν Ευάγγελο αγνώστου επαγγέλματος ας πούμε στιχουργό. «Η γυναίκα μου και τα παιδιά μου είναι επίσης οι τρελοί της αυλής μου» κι αν δεν είναι σάτιρα επιπέδου πως η Μαρέβα Γκραπόβσκι είναι ο τρελός της αυλής Μητσοτάκη τότε πείτε εσείς ένα καλύτερο ανέκδοτο. Ξανά σάτιρα υψηλού επιπέδου, «μας ζηλεύουν οι Ευρωπαίοι με την ενισχυμένη αναλογική», εμείς ανακαλύψαμε τη Δημοκρατία όταν οι άλλοι έτρωγαν βαλανίδια πάνω στα δέντρα θα προσθέσω εγώ.

Το μονόπρακτο διέθετε ακόμα δυναμισμό και ελπίδα. «Ως άλλος Τόνυ Μπλερ θα επαναδιαπραγματευτώ με τους κακούς Ιταλούς», «θα αλλάξω τα σαπάκια τρένα και λεωφορεία», «θα πάρω προβολέα και θα ρίξω άπλετο φως», «θα χωρίσω Υπουργεία στα δύο» όπως ο Μωυσής την Ερυθρά Θάλασσα, «θα αλλάξω το Σύνταγμα» πάλι καλά που δεν είπε πως θα του αλλάξει τα φώτα. «Θα βάλω πολλές γυναίκες Υπουργούς», «θα αυξήσω τους μισθούς των Goldenboy για να έρθουν ικανοί να μας σώσουν», «δε θα ξανακάνω πίσω, θα συγκρουστώ με τα συμφέροντα».  Θα σας εξαφανίσω που έλεγε και ο συμπαθής Μαυρογυαλούρος.

Το δράμα είχε ακόμα ηθική και δικαιοσύνη με τη σέσουλα, «θα αποδοθούν ευθύνες», «η Δικαιοσύνη θα πράξει το έργο της», αλλά και συγκίνηση τεράστια, «το βράδυ της τραγωδίας έμεινα όρθιος», «δεν σκέφτηκα να παραιτηθώ και δεν τα παρατάω….. θα με κρίνει ο λαός», «ευτυχώς δεν πήρε κεφάλι το κόμμα του Κανένα», «η καρέκλα μου το ξέρω είναι προσωρινή».

Δεν ξέρω για σας πως αισθανθήκατε, αλλά εγώ ειδικά προς το τέλος που ο δημοσιογράφος έκλεισε την βαριά πόρτα του Μαξίμου και μια σκιά από πίσω τον ξεπροβόδιζε συγκινήθηκα. Κι όταν μας είπε με την κατάλληλη, για Όσκαρ θα έλεγα, μουσική τι λέει ο Πλάτωνας και ο Σωκράτης για το θυμό και έκλεισε με την ευχή ο θυμός μας να μη γίνει οργή αλλά ψυχή και καρδιά, δεν κρατήθηκα τινάχτηκα όρθιος και ξέσπασα σε χειροκροτήματα.

Κι επειδή όλα τα λέμε μεταξύ μας, να σας πω και το όνομα αυτού του αφελή του φίλου μου που μπορεί και να τον γνωρίζετε λιγάκι. Τον φωνάζουν «Εκλογικό Σώμα», αλλά ακούει και στο «Κυρίαρχος Λαός» ο κερατούκλης, σας θυμίζει τίποτα;

* Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΤΖΗΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ είναι Ταξίαρχος σε αποστρατεία