Περισσεύει η οργή για το καθεστώς Ερντογάν στην Τουρκία που μετράει τις πληγές της, πέμπτη μέρα μετά τον φονικό Εγκέλαδο, με πάνω από 21.700 πτώματα (18.342 στην Τουρκία και 3.377 στη Συρία) να έχουν ανασυρθεί από τα συντρίμμια, με τον αριθμό των θυμάτων να αυξάνεται δραματικά όσο περνάει ο χρόνος και υπό ακραίες καιρικές συνθήκες.

Επιστήμονες εκτιμούν ότι ο τελικός αριθμός θα κυμανθεί μεταξύ 40 και 50 χιλιάδων, καθώς οι εγκλωβισμένοι στα συντρίμμια των χιλιάδων κτιρίων που κατέρρευσαν σαν τραπουλόχαρτα, υπολογίζονται σε πάνω από 180.000.

Η ελληνική επιστημονική αποστολή στην Τουρκία, αποτελούμενη τους Ευθύμη Λέκκα, Παναγιώτη Καρύδη, Μανώλη Βασιλάκη, Σπύρο Μαυρούλη και Γιάννη Αργυρόπουλο εντόπισε το μεγάλο σεισμικό ρήγμα που εμφανίζεται στην επιφάνεια κοντά στην πόλη Nurdağı.

Σημειώνεται ότι η ελληνική πρεσβεία στην Άγκυρα ενημερώθηκε από συγγενείς, ότι ζευγάρι Ελλήνων, 65 και 62 ετών, με διπλή υπηκοότητα, αγνοείται στην πόλη της Αντιόχειας. Η δύναμη της ΕΜΑΚ που βρίσκεται στην περιοχή, έχει υποβάλλει αίτημα για περαιτέρω έρευνα στο σημείο που αγνοούνται και περιμένει σχετική έγκριση.

Την ίδια ώρα, το θαύμα της ζωής δίνει κουράγιο μέσα στην τραγωδία. Στην Γκαζιαντέπ, ένας έφηβος, ο Αντνάν Μωχάμετ Κορκούτ, ανασύρθηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής, σε μεγάλο βαθμό αλώβητος από τραυματισμούς, από τα ερείπια κτιρίου, διαψεύδοντας τις εκτιμήσεις για τις μειούμενες πιθανότητες να βρεθούν περισσότεροι επιζώντες, τέσσερις ημέρες μετά από τον καταστροφικό σεισμό.

Στην Αντιγιαμάν, ένα 17χρονο κορίτσι απεγκλωβίστηκε έπειτα από 90 ώρες. Οι διασώστες κατάφεραν να φτάσουν στο σημείο όπου βρισκόταν, μετά από 13 ώρες, δημιουργώντας έναν διάδρομο οκτώ μέτρων στα συντρίμμια.

Αισιόδοξη η είδηση που μοιράστηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, με ακόμα ένα βρέφος - μόλις 10 ημερών - να ανασύρεται ζωντανό μαζί με τη μητέρα του, από το κατεδαφισμένο σπίτι του, 90 ώρες μετά την καταστροφή που προκάλεσαν τα Ρίχτερ του τρόμου.

Τα συνεργεία στην Αντιόχεια κατάφεραν να βγάλουν ένα μικρό κορίτσι και τη μητέρα της ύστερα από 72 ώρες. Ανθρακωρύχος από το Ζονγκουλντάγκ μια επτάχρονη στα ερείπια του σπιτιού της στο Αντιγιαμάν, ενώ τα αδέλφια Φουρκάν και Ντοουγκάν βγήκαν στην επιφάνεια από τα χαλάσματα του σπιτιού τους στη Μαλάτια 82 ώρες μετά. 71 ώρες άντεξε και ο 7χρονος Αχμέτ στο Αντιγιαμάν, ενώ ο 20 ημερών Κερέμ Αϊρτάς βρέθηκε σώος ύστερα από 60 ώρες στο Χατάϊ. Στα χέρια του κρατούσε σφικτά μία τούφα από τα μαλλιά της μαμάς του. Στην Αντιόχεια βρέθηκε και η μικρή Ελένη Ιντιλιζάνογλου, μόλις επτά μηνών.

Η καταστροφή έγινε σε χρονική στιγμή αποφασιστικής σημασίας για τον αρχηγό του τουρκικού κράτους, που λογαριάζει πως θα παραμείνει στην εξουσία μετά τις φετινές εκλογές.

Πρωθυπουργός από το 2003 ως το 2014, πρόεδρος έκτοτε, ο αμετακίνητος κ. Ερντογάν επιβεβαίωσε στα τέλη Ιανουαρίου, ότι οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν στην Τουρκία τη 14η Μαΐου.

Το μικρό χρονικό περιθώριο που μεσολαβεί, ελαχιστοποιεί τα περιθώρια της τουρκικής αντιπολίτευσης να συμφωνήσει σε κοινό υποψήφιο.

Αν και ορισμένοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο οι εκλογές να αναβληθούν εξαιτίας της καταστροφής.

Στις 10 σεισμόπληκτες επαρχίες κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τρεις μήνες. Οι αρχές υπολογίζουν πως 13,5 εκατομμύρια Τούρκοι επλήγησαν άμεσα από τον σεισμό της Δευτέρας, ισχύος 7,8 βαθμών.

Κάτοικοι συνεχίζουν να ψάχνουν επιζώντες στα συντρίμμια — αλλά τις περισσότερες φορές, δε βρίσκουν παρά πτώματα. Για όσους σώθηκαν, μένουν οι παγωμένοι δρόμοι. Ή, για τους πιο τυχερούς, τα αυτοκίνητά τους.

Αδιευκρίνιστος παραμένει ο αριθμός των αγνοουμένων, με το πρόβλημα των νεκρών κάτω από τα χαλάσματα να απειλεί με υγειονομική κρίση. Οι προσπάθειες σωστικών συνεργείων στο έδαφος παρεμποδίζονται από μια σειρά υλικοτεχνικών εμποδίων, συμπεριλαμβανομένων των ελλείψεων οχημάτων και των κατεστραμμένων δρόμων, ενώ το δριμύ ψύχος δυσκολεύει περαιτέρω την κατάσταση. Σε περιοχές στη νοτιοανατολική Τουρκία, οι διασώστες δεν έφτασαν παρά μόνο τρεις ημέρες μετά τον σεισμό, με αποτέλεσμα, όπως είπαν αυτόπτες μάρτυρες, άνθρωποι εγκλωβισμένοι να πεθάνουν από υποθερμία.

Για τον Τούρκο πρόεδρο, η συγκυρία έμοιαζε ευνοϊκή. Μετά την πτώση της δημοτικότητάς του, που κατέγραφαν οι σφυγμομετρήσεις πέρυσι, λόγω της οικονομικής κρίσης και του πληθωρισμού που πέταγε στα ουράνια (πάνω από 85%), έβλεπε τα ποσοστά του να συνέρχονται σιγά-σιγά.

Όμως η απουσία αποτελεσματικής διαχείρισης της καταστροφής, τις πρώτες ημέρες μετά τον σεισμό, από την κυβέρνησή του, δεν αποκλείεται να αντιστρέψει την τάση.

«Αυτό που μας τραυμάτισε βαθιά είναι πως δε μας βοήθησε κανένας», θα πει ο Χακάν Τανριβερντί.

Στην Αντιγιαμάν, την πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, όπου ζει, ο κ. Ερντογάν επικράτησε με χαρακτηριστική άνεση το 2018. Όμως πέντε χρόνια αργότερα, πολλοί κάτοικοι καταγγέλλουν την φονική αργοπορία των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης και τις μεγάλες ελλείψεις εξοπλισμού.

«Δεν είδα κανέναν πριν από τις 14:00 τη δεύτερη ημέρα μετά τον σεισμό», με άλλα λόγια, 34 ώρες μετά την κύρια σεισμική δόνηση, φωνάζει εξοργισμένος ο Μεμέτ Γιλντιρίμ. «Ούτε κράτος, ούτε αστυνομία, ούτε στρατό. Ντροπή σας! Μας παρατήσατε στην τύχη μας».

Ο αρχηγός του τουρκικού κράτους παραδέχθηκε την Τετάρτη πως υπήρξαν «κενά» στην αντίδραση των αρχών. Αλλά επιδιώκει να πάρει ξανά το πάνω χέρι. Την Τρίτη, πήρε μέρος σε σύσκεψη των υπηρεσιών διαχείρισης καταστροφών στην Άγκυρα, προτού περιοδεύσει για δύο ημέρες σε σεισμόπληκτες περιοχές. Στην Αντιγιαμάν πάντως δεν πήγε.

«Γιατί το κράτος ήταν άφαντο μια ημέρα σαν αυτή; Πού είναι τα θεμέλια της δημοκρατίας της Τουρκίας;», διαμαρτύρεται ο Χεντιγέ Καλκάν, εθελοντής. «Κόσμος βγάζει πτώματα δικών του από τα συντρίμμια με δικά του μέσα».

Το μέγεθος της καταστροφής, το γεγονός πως έγινε σε αχανή περιοχή, τομείς της οποίας είναι απομακρυσμένοι, καθώς και το ότι ο σεισμός χτύπησε εν μέσω κύματος κακοκαιρίας, θα έκανε πάντως εξαιρετικά περίπλοκες τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης σε οποιαδήποτε χώρα.

Ο κ. Ερντογάν έγινε δεκτός με θερμές εκδηλώσεις από εκατοντάδες σεισμοπαθείς στις —προσεκτικά χορογραφημένες— τηλεοπτικές μεταδόσεις κατά την περιοδεία του. Σε μια από αυτές, οι κάμερες ζούμαραν σε ηλικιωμένη που έκλαιγε στον ώμο του.

Ο Βεϊσέλ Γκιουλτεκίν δεν θα επιφύλασσε την ίδια αντιμετώπιση στον πρόεδρο του. Ένας από τους συγγενείς του ήταν καταπλακωμένος από τα συντρίμμια, είχαν παγιδευτεί τα πόδια του. «Μιλάγαμε μέχρι το πρωί. Θα μπορούσα να τον βγάλω με ένα απλό τρυπάνι (...). Αλλά δυστυχώς, δεν μπορούσα να κάνω τίποτα με γυμνά χέρια». Στον δεύτερο μεγάλο σεισμό που ακολούθησε, «όλο του το σώμα καταπλακώθηκε (από τα συντρίμμια) και πέθανε».

Δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου είδαν χθες Πέμπτη μηχανήματα έργου και μέλη σωστικών συνεργείων, ιδίως ξένων αποστολών, γύρω από κτίρια που έχουν καταρρεύσει σε συνοικίες της Αντιγιαμάν.

Κάτι που κάθε άλλο παρά αρκεί για να ηρεμήσει τον Χακάν Τανριβερντί.

Παγιδευμένοι εγκαταλείφθηκαν «στην (επιθανάτια) αγωνία μέσα στο κρύο», λέει. «Δεν είναι αμαρτία να αφήνεις κόσμο να πεθαίνει έτσι;»

«Φτωχός συγγενής» η Συρία;
Η καταστροφή στην πλήρη της έκταση «εξελίσσεται ακόμα μπροστά στα μάτια μας», ειδικά στη Συρία όπου ο μακροχρόνιος εμφύλιος πόλεμος έχει καταστρέψει τη χώρα, προειδοποίησε ο γενικός διευθυντής του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, στον απόηχο της είδησης ότι το πρώτο κομβόι ανθρωπιστικής βοήθειας για τους σεισμόπληκτους στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές της βόρειας Συρίας, που αποτελείται από έξι φορτηγά και πέρασε χθες το Μπαμπ αλ Χάουα, περιλαμβάνει είδη ήσσονος αξίας στην παρούσα φάση και σύμφωνα με τον Μάζεν Αλούχ, αξιωματούχο στο συνοριακό πέρασμα, πρόκειται για βοήθεια η οποία αναμενόταν πριν από τον σεισμό της Δευτέρας.

Η βοήθεια αυτή, που αποτελείται από κουβέρτες, σκηνές, ηλιακές λάμπες, υλικό διάσωσης και στρώματα, πρόκειται να καλύψει τις ανάγκες τουλάχιστον 5.000 ανθρώπων, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ).

Η οργάνωση Λευκά Κράνη, οι διασώστες που δραστηριοποιούνται στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές της Συρίας, εξέφρασαν την «απογοήτευσή τους», εκτιμώντας ότι αυτή η βοήθεια δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες που έχουν προκύψει μετά τον σεισμό και κυρίως δεν βοηθούν όσους αναζητούν επιζώντες στα ερείπια.

Σχεδόν το σύνολο της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τις περιοχές της βόρειας Συρίας που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των ανταρτών περνά από την Τουρκία και το πέρασμα Μπαμπ αλ Χάουα. Η Τουρκία ανακοίνωσε ότι προσπαθεί να ανοίξουν άλλα δύο περάσματα προς «περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο» της Δαμασκού «για ανθρωπιστικούς λόγους».

«Κάποιοι δρόμοι στη συριακή πλευρά των συνόρων έχουν υποστεί ζημιές. Η βοήθειά μας και η διεθνής βοήθεια δυσκολεύεται να περάσει λόγω των καταστροφών», είχε σημειώσει το βράδυ της Τετάρτης ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. «Για τον λόγο αυτό, προσπαθούμε να ανοίξουμε δύο άλλα περάσματα», είχε δηλώσει. «Για ανθρωπιστικούς λόγους εξετάζουμε επίσης το άνοιγμα συνοριακών περασμάτων σε περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης» της Συρίας, πρόσθεσε.

Το Μπαμπ αλ Χάουα, που βρίσκεται στην επαρχία Χατάι στη νότια Τουρκία, είναι αυτή τη στιγμή το μοναδικό πέρασμα μέσω του οποίου παραδίδεται ζωτικής σημασίας βοήθεια στην περιοχή, βάσει απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η οποία ανανεώνεται τακτικά. Τον μηχανισμό αυτό αμφισβητούν η Δαμασκός και η σύμμαχός της Ρωσία, καθώς θεωρούν ότι παραβιάζει τη συριακή κυριαρχία.

Από την πλευρά του ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους ανακοίνωσε χθες, Πέμπτη, ότι βρίσκεται «καθ’ οδόν προς τη Συρία», υποσχέθηκε περισσότερη βοήθεια και προέτρεψε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να επιτρέψει την παράδοση των προμηθειών μέσω περισσότερων της μιας συνοριακής διέλευσης.

Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού Μιριάνα Σπόλιαριτς ανέφερε χθες μέσω Twitter ότι έφτασε στο Χαλέπι της Συρίας. Υπογράμμισε εξάλλου ότι «οι κοινότητες που έδιναν μάχη έπειτα από χρόνια σφοδρών συγκρούσεων έχουν πλέον παραλύσει λόγω του σεισμού».

►Την ίδια ώρα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προειδοποιεί ότι μια δεύτερη ανθρωπιστική καταστροφή θα χτυπήσει, εκτός εάν οι επιζώντες έχουν πρόσβαση σε καταφύγιο, φαγητό, νερό και φάρμακα «πολύ γρήγορα». Ο Περιφερειακός Διευθυντής του ΠΟΥ για την Ευρώπη, Δρ Χανς Κλούγκε, μιλώντας στο BBC, τόνισε ότι οι κοινότητες στη Συρία εξαρτώνται από τις δεξαμενές νερού, οι οποίες ήταν και οι πρώτες που έπεσαν. Τόνισε ότι οι δεξαμενές πρέπει να αντικατασταθούν, διαφορετικά η χώρα θα αντιμετωπίσει κρούσματα χολέρας – κάτι που όπως είπε ήταν ήδη ζήτημα πριν από τον σεισμό.

Εξάλλου, ο ΟΗΕ εκτιμά ότι 23 εκατομμύρια άνθρωποι είναι «ενδεχομένως εκτεθειμένοι, ανάμεσά τους πέντε εκατομμύρια ευάλωτοι» και φοβάται ότι θα ξεσπάσει μεγάλη υγειονομική κρίση.

►Η πρώτη ανθρωπιστική αποστολή του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού για την Τουρκία αναχωρεί σήμερα από την Αθήνα. Τρία φορτηγά και διασωστικό όχημα του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, στελεχωμένα από το ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό του, θα μεταφέρουν περίπου 40 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας (τρόφιμα μακράς διάρκειας, σκηνές, κουβέρτες υπνόσακους, είδη ατομικής υγιεινής κ.α.), που θα παραδοθεί απευθείας στις αποθήκες της Τουρκικής Ερυθράς Ημισελήνου, στο κέντρο της πληγείσας περιοχής. Σημειώνεται ότι άμεσα θα υλοποιηθεί η επόμενη αποστολή του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού με προορισμό τη Συρία.