Αγαπημένα ελληνικά παραμύθια, είναι ο τίτλος του πονήματος της Αγγελικής Σταματοπούλου, όπου μέσα από αυτό το βιβλίο μοιράζεται μαζί μας τα πιο αγαπημένα της λαϊκά παραμύθια. Οι εικόνες που το κοσμούν είναι της Θέντα Μιμηλάκη. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις susaeta. Πρόκειται για μια εκπληκτική έκδοση, και την προτείνω ανεπιφύλακτα για μικρούς και μεγάλους! Λάτρης των παραμυθιών και δη των λαϊκών, και η γράφουσα, για τα οφέλη και την γόνιμη ψυχαγωγία που μας προσφέρουν, δηλώνω υπέρμαχος τους. Τα παραμύθια που θα διαβάσουμε σε τούτη την παραμυθένια συλλογή είναι δώδεκα τον αριθμό. Πρόκειται για τα ακόλουθα: Οι δώδεκα μήνες, Ο πετεινός και το φλουρί, Η Σταχτομάρω, Ο Ζαχαροζυμωμένος, Ο Πολυροβιθάς, Η πριγκίπισσα Βατραχίνα, Το γρηγορότερο πράγμα του κόσμου, Η κόρη του μυλωνά, Η Μυρσίνη, Τα δώδεκα πουλιά, Η Πούλια και ο Αυγερινός, και το Ένα παιδάκι τόσο δα. Κάθε ένα έχει και κάτι να μας διδάξει, με τον καλύτερο τρόπο, αυτόν που μόνο τα παραμύθια έχουν! Καλή σας ψυχαγωγία!

Ένα εξαιρετικό βιβλίο με τίτλο, Παραμύθια και καθημερινή ζωή, Θεωρητικές και εμπειρικές παράμετροι, μιας λαογραφικής έρευνας στη Ρόδο, της Μαριάνθης Καπάνογλου, από τις εκδόσεις Πατάκη. Τι να πρωτογράψω για αυτή την έρευνα! Θα πω τούτο, όσοι αγαπάτε τα λαϊκά παραμύθια αναζητήστε το! Θα σας δώσει πολλές απαντήσεις, γνώσεις και πληροφορίες μέσα από το υλικό τις σελίδες του και την εκτενή του βιβλιογραφία.

Δανείζομαι για σας από το οπισθόφυλλο του: Εστιάζοντας στο λαϊκό παραμύθι ως ένα σύνολο πολύσημων συμβόλων, κοινωνικών πρακτικών, αισθητικών κανόνων και προσωπικών επιλογών και συναισθημάτων, το βιβλίο αυτό εξετάζει κάποια από τα πιο δυναμικά αφηγηματικά σχήματα που διατρέχουν την καθημερινή ζωή και την προφορική επικοινωνία των ελληνικών αγροτικών κοινοτήτων στη διάρκεια του μεταβατικού 20ού αιώνα, όταν οι αλλαγές στους οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτισμικούς μηχανισμούς κοινωνικής συγκρότησης αλλάζουν επίσης και τις αφηγηματικές συνήθειες.

Η έρευνα επικεντρώνεται σε ένα σώμα παραμυθιακών παραλλαγών που καταγράφηκε στη διάρκεια μιας μακροχρόνιας επιτόπιας έρευνας σε δύο χωριά της Ρόδου –Αφάντου και Αρχάγγελο–, συγκριτικά με αντίστοιχες προφορικές αφηγήσεις που συγκεντρώθηκαν σε άλλες περιοχές (Μακεδονία, Θράκη, Θεσσαλία, Σποράδες, Κυκλάδες, Κρήτη, αλλά και από προσφυγικούς μικρασιατικούς πληθυσμούς).

Με έμφαση στη λαογραφική θεωρία των ειδών, την ιστορικογεωγραφική μέθοδο, τη μελέτη των κοινωνικών και παραστασιακών πλαισίων της αφήγησης και τη συγκριτική ανάλυση θεμάτων, μοτίβων και υφολογικών στοιχείων κάθε παραμυθιού και κάθε αφηγητή, στο πλαίσιο της ευρύτερης ελληνικής, ευρωπαϊκής-μεσογειακής και διεθνούς παράδοσης, η συγγραφέας υπογραμμίζει ότι αφηγητές και ακροατές μοιράζονταν την πεποίθηση ότι τα παραμύθια, αν και ολοφάνερα συνδέονταν με την ψυχαγωγία και έναν κόσμο φαντασιακής εκπλήρωσης των επιθυμιών, κυρίως αξιολογούνταν σε σχέση με τις ίδιες τις ζωές τους, ως ένα μεταμφιεσμένο σύστημα πραγμάτευσης κοινωνικών ρόλων και συμπεριφορών.

Από αυτήν την άποψη, οι ψυχολογικές εντάσεις και οι αισθητικές αντιθέσεις του λαϊκού παραμυθιού σχολιάζουν πλευρές της συλλογικής ζωής, από τις οικογενειακές σχέσεις και τις σχέσεις των φύλων έως κοινωνικά-ταξικά, οικονομικά και ηθικά ζητήματα.

Γράφοντας για την λαϊκή παράδοση, την έρευνα και την συλλογή, θα σας πάω στην συνέχεια σε μια διαφορετική έρευνα, στις μνήμες της γεύσης, με τον τίτλο Μνήμες του μέλλοντος μας-Συνταγές από την γαστρονομία και τα έθιμα του Μανταμάδου Λέσβου-Φυσιολατρικός –Ανθρωπιστικός σύλλογος Μανταμάδου ‘’Ηλιαχτίδα’’. Πρόκειται για μια αξιοθαύμαστη συλλογική εργασία των ανθρώπων του συλλόγου, που εν είδη ημερολογίου ανά τις εποχές του χρόνου μας προτείνει συνταγές, φωτίζοντας εμάς και διασώζοντας εκείνες! Είναι και οι συνταγές μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός τόπου!
Με έχει συγκινήσει η συνεργασία αυτών των ανθρώπων, το αποτέλεσμα αυτής της εργασίας, μας παραδίδουν ένα συλλογικό έργο γαστρονομικού και λαογραφικού ενδιαφέροντος, που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από αντίστοιχα βιβλία επαγγελματικών εκδόσεων.

Η ποιότητα του είναι εξαιρετική, από το εξώφυλλο και όλα τα εσώφυλλα του, με τον πρόλογο του, τα κείμενα, και το φωτογραφικό υλικό του, ως και τον επίλογο του! Πολύ έξυπνα και εμπνευσμένα σχεδιασμένο! Συγχαίρω τον κόσμο του συλλόγου, τους εύχομαι να συνεχίσουν έτσι! Και σε εσάς που θα το αποκτήσετε το πόνημα τούτο, καλά μαγειρέματα! Μπορείτε να το προμηθευτείτε από τον σύλλογο, το βιβλιοπωλείο του Μανταμάδου, καθώς και από τα βιβλιοπωλεία της πολύς της Μυτιλήνης.

Να σημειώσω ότι στις 10 Αυγούστου, στις 20.15μμ, θα γίνει στο Πολύκεντρο του Μανταμάδου, η επίσημη παρουσίαση του εν λόγω βιβλίου!
«Μνήμες του Μέλλοντός μας», ένα βιβλίο-λεύκωμα με συνταγές από τη γαστρονομία και τα έθιμα του Μανταμάδου Λέσβου, που εκδόθηκε με πρωτοβουλία του Φυσιολατρικού-Ανθρωπιστικού τοπικού Συλλόγου Ηλιαχτίδα.

Δύο λόγια από το υλικό του συλλόγου για το βιβλίο και την παρουσίαση του: Οι συνταγές που καταγράφονται συλλέχτηκαν με επιμέλεια από τις νοικοκυρές του τόπου και συνοδεύουν όλο τον κύκλο της ζωής και της ανθρώπινης δραστηριότητας, ακολουθώντας την εναλλαγή των εποχών.

Με το τέχνασμα των πλαστών επιστολών που ξεπηδούν από τη ντουλάπα της γιαγιάς, η φανταστική ηρωίδα Μυρσίνη ανακαλύπτει τον κόσμο της παράδοσης και τις γεύσεις της ειδυλλιακής παιδικής ηλικίας, όταν με νοσταλγική διάθεση ξεφυλλίζει τις σκονισμένες σελίδες του τετραδίου της γιαγιάς της. Το ανεκτίμητο μυστικό, σωστός θησαυρός, που κρύβεται στο τετράδιο, δεν είναι άλλο από τις παραδοσιακές συνταγές του τόπου, που διασώζονται με τη δύναμη της μνήμης και την αξιοποίηση της προφορικής μαρτυρίας.

Μιλώντας για καινούργια βιβλία που πρόκειται να παρουσιαστούν στο νησί μας, στο άμεσο μέλλον (την Δευτέρα 8-8-2022 ήμερα Δευτέρα στις 8.00μμ. στο βιβλιοπωλείο Book and Art), και που έχουν σχέση και με τον τόπο μας, καθένα με τον δικό του τρόπο, να σας γνωρίσω το συλλογικό βιβλίο διηγημάτων με τίτλο Χρωμάτων & Αισθήσεων Γωνία! Είναι γραμμένο από τρείς νέους συγγραφείς, τον Αντώνη Ανδρόνικο, από την Μυτιλήνη, την Ελένη Καραχανίδη, από την Πάτρα, την Άννα Μετόχη, από την Κύπρο, έχουν γράψει μαζί το τελευταίο διήγημα του βιβλίου, που περιλαμβάνει πέρα από αυτό το συλλογικό διήγημα άλλες εννέα ιστορίες, από τρείς ο καθένας τους.

Διαφορετικές μα και καλοπαντρεμένες μεταξύ τους!Μου άρεσαν όλες, για διαφορετικούς λόγους, του Αντώνη, για τις ανατροπές και τα ξαφνιάσματα, της Ελένης, για μια θεατρικότητα την οποία διακρίνω στην γραφή της, της Άννας, για τον τρόπο με τον οποίο παρατηρεί τα πράγματα! Το παιχνίδι με τα χρώματα και τα συναισθήματα παρόν σε όλες τις ιστορίες και ο γενικός τίτλος εύστοχος ! Αυτό το βιβλίο είναι ότι πρέπει για όσες και όσους αγαπούν τις σύντομες και περιεκτικές αυτοτελείς ιστορίες! Νομίζω αυτά τα παιδιά θα τα ξαναδιαβάσουμε σύντομα! Έχουν πένα! Το βιβλίο τους κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διάνοια! Αναζητήστε το ή ελάτε στην παρουσίαση! Ακολουθεί περίληψη από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

«Μια ανάσα και η έξαψη του άλματος ήταν η ελευθερία που έψαχνε όλη της τη ζωή»
«-Συγγνώμη
– Μη μου ζητάς συγγνώμη αν δεν ξέρεις γιατί!
-Ξέρω. Συγγνώμη για αυτό που χάλασα.»
«Προσπαθούσε περίτεχνα να το κρύψει, μα η ίδια το έβλεπε και το ένιωθε. Άλλωστε ήταν κάτι αμοιβαίο» .Ένα άλμα λυτρωτικό, μια πένα περίτεχνα φτιαγμένη, μια μάχη καθημερινή απέναντι στον ίδιο τον εαυτό, αλλά και ένας σκύλος που άλλαξε τα δεδομένα, μια σύγκρουση μετωπική με φραστικές ριπές, μια γνωριμία που έκανε τον χρόνο να σταματήσει, μια σιωπή που διχάζει, μια πόρτα γεμάτη συναισθήματα και μια αποδοχή που όταν δεν ήρθε, έφερε έκρηξη. Κι ακόμα ένα μπαλκόνι γεμάτο ένταση και εναλλαγές. Χρώματα, συναισθήματα, αριθμοί. Άνθρωποι, αντικείμενα, ζώα. Όλα αυτά και πολλά ακόμα σε δέκα αυτοτελή διηγήματα. Άραγε, πόσες ιστορίες μπορούν να κρύβονται πίσω από κάθε συναίσθημα; 3 πένες, 10 διαφορετικές και ενδιαφέρουσες ιστορίες, έτοιμες να ξετυλιχτούν μέσα στο μυαλό σου, και να σου μεταφέρουν το συναίσθημα που πρωταγωνιστεί. Γιατί τόση είναι η δύναμή τους.

Η εφηβεία είναι ένα ‘’σταυροδρόμι’’ στην ζωή μας που οι περισσότεροι δεν θα θέλαμε να το ξαναπεράσουμε νομίζω! Όταν ακούμε ότι ένας φίλος ή γνωστός έχει παιδί στην εφηβεία, του ευχόμαστε ‘’καλή δύναμη, κουράγιο και υπομονή’’! Ευτυχώς στις μέρες μας υπάρχουν βιβλία τέτοια που βοηθούν παιδιά και γονείς στην ευαίσθητη και δύσκολη αυτή περίοδο, με τις εκρήξεις και τις αλλαγές στην διάθεση των παιδιών.

Τις μεταπτώσεις από το άσπρο στο μαύρο! Το βιβλίο της Βίκυς Σγουρέλλη, ΕΦΗ-ΒΙΑ Είμαι η Σάρα, έρχεται να βοηθήσει γονείς και τα παιδιά της εφηβείας, να κατανοήσουν αυτά τα σκαμπανεβάσματα και τα παιχνίδια των ορμονών και τις σκέψεις, στην αναζήτηση του ιδανικού εαυτού. Κατά την γνώμη μου ένα βιβλίο που καλό θα ήταν να υπάρχει στην βιβλιοθήκη του σπιτιού μας, για όλους μας, μα και στην βιβλιοθήκη των σχολείων. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Books with shoes, και ευχόμαστε στην Βόρειο Αιγαιοπελαγίτισσα συγγραφέα του να είναι καλοτάξιδο και χρήσιμο. Η ξεχωριστή εικονογράφηση είναι του Εμμανουήλ Κοτρώτσιου.

Στο οπισθόφυλλο του διαβάζουμε: Είμαι η Σάρα. Είμαι 15.
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΑΥΡΟΣ... Ο κόσμος είναι γεμάτος χρώματα!
ΠΩΣ ΕΙΜΑΙ ΕΤΣΙ; Είμαι μια χαρά!
ΜΙΣΩ ΤΗ ΜΑΜΑ ΜΟΥ... Κάνε με μια αγκαλιά!
ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΑΛΛΟ... Θα τα καταφέρω!

Η Σάρα είναι ένα κορίτσι στην εφηβεία. Μια εφηβεία τραγική, επώδυνη, με τεράστιες δυσκολίες και προβλήματα. Οι σελίδες αυτού του βιβλίου χωρίζονται σε ασπρόμαυρες και έγχρωμες, όπως ακριβώς οι σκέψεις μας. Ποιες θα επικρατήσουν; Αυτό θα το αποφασίσετε εσείς. «Σκέψεις... Οι σκέψεις είναι κάτι τόσο προσωπικό, κανείς άλλος δεν μπορεί να τις ακούσει. Μπορεί να είναι τόσο πολλές στη διάρκεια της ημέρας, που είναι αδύνατο να τις παρακολουθήσουμε όλες. Έχουν όμως τόση δύναμη. Αυτό είναι ένα από τα θέματα που θίγει το βιβλίο ΕΦΗ-ΒΙΑ. Τις σκέψεις που κάνουμε για τον εαυτό μας, για τον κόσμο, για τους άλλους. Σκέψεις για το πώς μας βλέπουν οι άλλοι. Ειδικά αυτό κυριαρχεί στη ζωή των εφήβων.» (Ε. Δάνδη, Ψυχολόγος, Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια).

Η Περιπέτεια του Κοκό, της Χαράς Σωτηροπούλου, με πρωταγωνιστές αυγά, ναι καλά διαβάσατε αυγά, και συγκεκριμένα ένα αυγό που αναζητούσε και βρήκε την αγάπη, μας δείχνει ότι τα αυγά δεν είναι πρωταγωνιστές μόνο το Πάσχα στη γιορτή της αγάπης! Πόσο σημαντικό είναι να βρεις το ταίρι σου, που κάπου εκεί έξω υπάρχει και αν το πιστεύεις αυτό πολύ, θα το βρεις! Θα είναι σαν και εσένα, σε ότι είσαι εσύ διαφορετικός!

Η δύναμη της αγάπης θα σε κάνει να μην σε νοιάζει τίποτα πια, παρά μόνο το να ζείτε μαζί ! Και μπορείς να κάνεις τα πάντα γι αυτό, για να είστε κάτω από τον ίδιο ουρανό!

Η περιπέτεια του Κοκό, με έκανε να τα γράψω αυτά για λογαριασμό του! Το τέλος της περιπέτειας του, μου θύμισε το αγαπημένο μου παραμύθι, ‘’Τον μολυβένιο στρατιώτη’’! Δεν θα σας πω περισσότερα, για να τα βρείτε εσείς, να δείτε τι βγάζει σε σας αυτό το βιβλίο, με τους αλλιώτικους ήρωες!

Να προσθέσω μόνο ότι, την πραγματικά έξυπνη και τρυφερή εικονογράφηση έχει κάνει η Βιβή Μαρκάτου! Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις FYLATOS PUBLISHING.

Στο οπισθόφυλλό του αναφέρει: Το Αβγανιστάν, είναι μια μικρή πόλη στην οποία ζουν όλα τα αβγά, μέχρι τη στιγμή που τα παίρνουν οι άνθρωποι και τα πηγαίνουν στην Αγορά. Μέσα σ’ αυτήν την πόλη ζει και ο Κοκό, ένα οβάλ αβγό μ’ ένα κόκκινο σημάδι λίγο πιο πάνω από την κοιλιά του. Ο Κοκό θα συναντήσει την Κική, ένα αβγό με το ίδιο ακριβώς σημάδι και η αγάπη τους θα φωτίσει όλη την πόλη! Μέχρι που η αγαπημένη του μια μέρα θα εξαφανιστεί. Ο ήρωας μας θα ξεκινήσει ένα μεγάλο ταξίδι, γεμάτο περιπέτειες για να τη φέρει πίσω και να βρεθούν ξανά μαζί. Θα συναντήσει εμπόδια στον δρόμο του, μα θα γνωρίσει και πολύτιμους φίλους. Θα πάρει σημαντικά μαθήματα ζωής, ενώ θα δείξει τόλμη και θάρρος προκειμένου να πετύχει τον σκοπό του. Και όλος ο κόσμος δε θα αργήσει να ανακαλύψει την αληθινή δύναμη της αγάπης!

Μια όμορφη μέρα μου ήρθε από την Κύπρο, μια τσάντα γεμάτη παραμύθια, μιας και είναι σε όλους πλέον γνωστό το πόσο τα αγαπώ και χάρηκα πολύ! Ο συγγραφέας τους και εκπαιδευτικός, ο Λούκας Παναγή, είναι πολυγραφότατος και ταλαντούχος! Έχει γράψει και εκδώσει πολλά παραμύθια και ιστορίες, μικρότερες και μεγαλύτερες! Εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους! Και όλες όμορφα εικονογραφημένες! Μου έστειλε λοιπόν κάποια από τα βιβλία του, και τον ευχαριστώ πολύ, για να τα διαβάσω και να πω σε εκείνον και σε εσάς, την γνώμη μου γι αυτά!

Αποφάσισα να σας γνωρίσω με την σειρά μου αυτά που μου άρεσαν περισσότερο, από αυτά που διάβασα! Γιατί είπαμε είναι πολυγραφότατος! Μάλιστα είχα σκεφτεί να κάνω μια μεγαλύτερη κουβέντα μαζί του, ίσως μια συνέντευξη, διαβάζοντας όμως το παραμύθι του με ήρωα έναν σκαντζόχοιρο που έγινε συγγραφέας είχα όλες τις απαντήσεις!

Για το πώς έγινε συγγραφέας, με επιμονή και υπομονή, τι τον έκανε να γράφει, και πως έγινε από συναισθήματα εκατομμυριούχος! Αυτός είναι και ο τίτλος αυτού του παραμυθιού του: Από συναισθήματα… εκατομμυριούχοι! Πράγμα που συμβαίνει με τους περισσότερους συγγραφείς, θαρρώ! Αν θέλετε να μάθετε για τους συγγραφείς πως γίνονται συγγραφείς, διάβασε το! Αν επιθυμητέ και εσείς να γίνετε συγγραφείς, να μην πάψετε να αγωνιζόσαστε για να κάνετε το όνειρα σας πραγματικότητα!

Όπως έπραξε ο γλυκός σκαντζόχοιρος του Λούκα Παναγή, όπως και ο ίδιος! Οι όμορφες ζωγραφιές είναι δια χειρός της Βιβής Μαρκάτου! Θα αναφέρω στη συνέχεια κάποια από τα αγαπημένα μου του Λούκα, με την ίδια εικονογράφο, που μου άρεσε πολύ! Με κάθε ευκαιρία που κάποιο του βιβλίο θα ταιριάζει με την θεματολογία μου, θα σας γράφω γι αυτό! Γιατί είναι κάμποσα αυτά που μου άρεσαν και δεν θέλω να σας μπερδέψω! Ενδεικτικά αναφέρω ακόμα τρεις τίτλους βιβλίων του Λούκα, με τις ζωγραφιές της Βιβής! Όλα αυτά και άλλα τόσα κυκλοφόρησαν από τον ίδιο, μέσα στο 2022.

Η γιαγιά με το κασετόφωνο στα χέρια! Το κασετόφωνο και η μουσική ταξιδεύουν την γιαγιά Μούρ, στο παρελθόν, το παρόν και στο μέλλον… Σε στιγμές ξεχωριστές!

Καλτσο…συλλέκτης! Δεν είναι άλλος από το τερατάκι με τα τέσσερα πόδια, που ζει στην ντουλάπα βαθειά κρυμμένο και που λατρεύει όλες τις κάλτσες!

Τα όπλα που κοιμόντουσαν! Που μακάρι πάντα να κοιμόντουσαν! Μια ευφάνταστη αντιπολεμική ιστορία, για όλα τα παιδιά, μικρά και μεγάλα!

*Η Αθανασία Δαφιώτη είναι δημοσιογράφος-θεατρολόγος