Μετά και τον πρωτοφανή χιονιά που έπληξε την Αττική, φαίνεται ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει στόχο της έκτιση τετραετίας αλλά να παρακολουθήσει ανέμελα το πέρασμα και των δέκα εκ των πληγών του Φαραώ.

Τ’ ότι πρόκειται για μια αποτυχία εύκολα αποφεύξιμη είναι αυτονόητο. Τ’ ότι έχουμε να κάνουμε με άλλο ένα πολυεπίπεδο φιάσκο αποκλειστικά χρεωμένο στην κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι αυταπόδεικτο.

Γιατί δεν θα είχε προκύψει αυτό το μπάχαλο αν υπήρχε ένας πιο συγκροτημένος κρατικός μηχανισμός, προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει τέτοια φαινόμενα. Που παρά την (ομολογουμένως εξαιρετική) σφοδρότητα τους, εντούτοις είχαν προβλεφθεί μέρες πριν και περιγραφεί ακριβώς ως τέτοια όπως προέκυψαν: πρωτοφανή σε ένταση και δυνητικά καταστροφικά σε επιπτώσεις.

Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές αποψίλωσης του κράτους, εκχώρησης των αρμοδιοτήτων του στον ιδιωτικό τομέα (του οποίου την ικανότητα για βέλτιστη ανταπόκριση σε κρισιακές συνθήκες δεν έχουμε παύσει να θαυμάζουμε την τελευταία διετία) και η απονέκρωση των τομέων και υπηρεσιών που δεν συμβάλλουν με όσο το δυνατό πιο άμεσο τρόπο στην κερδοφορία του κεφαλαίου άμβλυναν τη δυνατότητα της κυβέρνησης να διασφαλίσει στην κοινωνία συνθήκες έστω σχετικής ομαλότητας εν μέσω μιας ισχυρής εξωγενούς διαταραχής• κάτι που αποτελεί προτεραιότητα και καταστατικό λόγο ύπαρξης των ανθρώπινων κοινωνιών εν γένει, η διαχείριση δηλαδή της αβεβαιότητας στην οποία μας εκθέτει το περιβάλλον (βέβαια η σύλληψη των έκτακτων καιρικών φαινομένων ως εξωγενών και «θεομηνιών» είναι η ίδια καθαυτή προβληματική καθώς είναι στοιχειοθετημένη η ανθρωπογενής επίδραση στο κλίμα και την αλλαγή του, αλλά ας μη το θίξουμε περαιτέρω εδώ).

Κι αν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές αφήνουν την κοινωνία εκτεθειμένη σε κάθε εξωτερική διαταραχή, πραγματικά μετατρέποντάς τες σε κάτι μεταξύ ζούγκλας αδυσώπητων απειλών και Βαβέλ αντικρουόμενων σκοπών, η αλαζονεία και η μετά βδελυγμίας αποστροφή προς τον κόσμο της εργασίας και τις ανησυχίες του που χαρακτηρίζουν το νεοφιλελεύθερο ανθρωπότυπο σφράγισαν την τύχη μας. Γιατί η μόνη ύβρις που αναγνωρίζει ο κοσμικός νεοφιλελεύθερος είναι η προσβολή κατά του ιδιωτικού κέρδους.

Μοιραία λοιπόν, κόντρα σε όλες τις ενδείξεις που εγκαίρως είχαν διαπιστωθεί και διατυπωθεί, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αυτή η αγύρτικη παρέα νεοφιλελεύθερων μπέμπηδων, δεδομένης της εγνωσμένης αδυναμίας του κρατικού μηχανισμού να ανταποκριθεί όχι μόνο σε τόσο ακραίες συνθήκες αλλά και σε πολύ ηπιότερες, επέλεξε να μην αναστείλει τη λειτουργία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα για τη Δευτέρα.

Αντί να δράσει προληπτικά και στρατηγικά, ακόμα και βάσει των δικών της προτεραιοτήτων, επέδειξε -ξανά- παροιμιώδη ανευθυνότητα, αδιαφορία για το μόχθο του πολίτη και αδυναμία σύλληψης του πώς προσθέτει σ’ αυτόν.

Κατ’ αυτό τον τρόπο, εκατομμύρια κόσμου κατευθύνθηκαν προς τις δουλειές τους με συνέπεια κάποιες χιλιάδες εξ αυτών να εγκλωβιστούν. Στην Αθήνα, την καρδιά της χώρας και έδρα των περισσότερων επιχειρήσεων και υπηρεσιών. Απομονωμένοι άνθρωποι για ώρες -κάποιοι θα ξεπεράσουν και τη μέρα- με εξαιρετική κακοκαιρία, αφημένοι στο έλεος των στοιχείων, θα δοκιμάσουν δυστυχώς εκόντες άκοντες το premium πακέτο παροχών που προσφέρει η νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση.

Και κάπως έτσι καταλήξαμε με κυβερνώντες που δεν μπορούν να αντιληφθούν το κοινό συμφέρον και κράτος που δεν μπορεί να το πράξει.

Πριν λίγες μέρες, ο Μητσοτάκης συνεχίζοντας να ζει το όνειρο του influencer-πρωθυπουργού πήγε να βρεθεί με άστεγους και φυσικά -ή μάλλον πρωτίστως- να φωτογραφηθεί μαζί τους. Υποτίθεται ότι επρόκειτο για κίνηση συμπαράστασης προς την τραγική συνθήκη των συνανθρώπων μας. Αλλά μια κίνηση συμπαράστασης που εξαντλήθηκε στον καθησυχασμό ότι θα αντιμετωπιστεί η κατάστασή τους ως το 2025-26 χάρη σε πρωτοβουλίες της κυβέρνησης.

Κάποιος κακεντρεχής θα αντέτεινε πως η ανακούφιση των αστέγων είναι κάτι άμεσα επιτεύξιμο και ούτως ή άλλως ενέχει μια επιτακτικότητα απλά ασύμβατη με αναμονή τριών τουλάχιστον χρόνων.

Εξάλλου η εξαγγελία εξάλειψης της αστεγίας με εφαρμογή πολιτικών και τεχνικών ευαγγελιζόμενων από ευαγή υπερεθνικά ιδρύματα όπως η Παγκόσμια Τράπεζα (των οποίων οι «εκστρατείες καταπολέμησης της φτώχειας» με την προώθηση περαιτέρω φιλελευθεροποίησης των οικονομιών έχουν οδηγήσει στο εκπληκτικό αποτέλεσμα της όξυνσης των ανισοτήτων, της αύξησης της φτώχειας και της πείνας παγκοσμίως) είναι στην καλύτερη αμφισβητήσιμη και στην χειρότερη βαθιά υποκριτική.

Όμως όλα αυτά είναι δευτερεύοντα για έναν πρωθυπουργό που βρήκε ευκαιρία να πλασάρει μια νέα πολιτική πρωτοβουλία του όχι πολύ διαφορετικά απ’ ότι μια πολυεθνική θα λάνσαρε ένα νέο προϊόν της• στοχεύοντας καταρχάς στο συναίσθημα και το θυμικό παρά αναλύοντας τη λογική και τα οφέλη της.

Ακόμα κι αυτή η υποτιμητική για τη νοημοσύνη οποιουδήποτε σκεπτόμενου ανθρώπου «επίσκεψη» του Μητσοτάκη στους άστεγους, αυτή η αφ’ υψηλού κίνηση φιλανθρωπίας, είχε ως μόνο στόχο να εξυψώσει το image του.
Γιατί η αστεγία (όπως και η ανεργία και η φτώχεια εν γένει) δεν είναι κοινωνικά φαινόμενα επαγόμενα από το καπιταλιστικό σύστημα και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εφαρμόζονται.

Είναι απλά μια μεταφυσικά δοσμένη συνθήκη που υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει, ένας άλλος κόσμος, μη τεμνόμενος με αυτόν των κυβερνητικών πορφυρογέννητων, άξιος μιας περιστασιακής περιδιάβασης για απορρόφηση των αξιοθέατων-απορριπτόμενων του σύγχρονου συστήματος.

Αυτοί είναι εκεί και το πιο διαφωτισμένο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να αναγνωρίσουμε την ύπαρξή τους (μόνο ένας αφελής θα επιδίωκε τη βελτίωσή της - απαράλλαχτη ανθρώπινη φύση γαρ).

Στην κατάσταση των τελευταίων ημερών όμως αποδείχθηκε δύσκολο να αναπαραχθεί το ίδιο μοτίβο, γιατί αν και κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει το Μητσοτάκη για την κακοκαιρία δεν ισχύει το ίδιο για την κυβερνητική διαχείρισή της.

Μπορεί πολλοί να έχουν αφομοιώσει την αστεγία ως μόνιμη κατάσταση για την οποία δεν φέρουν ευθύνη κυβερνήσεις αλλά άτομα (ένα λάβαρο της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας) αλλά δεν έχουν -ακόμα τουλάχιστον- συνηθίσει στην εικόνα των χιλιάδων αποκλεισμένων, εγκλωβισμένων στο χιόνι οδηγών στην πρωτεύουσα της χώρας.

Οπότε εδώ δεν υπάρχει περίπτωση να δούμε τον Μητσοτάκη να συναντά οδηγούς, προσποιούμενος ότι αφουγκράζεται τα προβλήματά τους, πιθανώς προσπαθώντας να «ρθει στη θέση τους» για μια έστω μέρα, έτσι για την εμπειρία.

Η κατάσταση έχει γίνει τόσο τοξική που πάση θυσία θα αποφύγει να δείξει το πρόσωπό του, παρά τις διαμαρτυρίες των πολιτών. Οποιαδήποτε παρουσία τώρα θα συνεπαγόταν ανάληψη ευθύνης και θα του έμπλεκε ανεπανόρθωτα την επιμελημένη επικοινωνιακή του κόμη. Θα αρκεστεί, εν είδει γνήσιου influencer, στο giveaway των 2.000€ που, προφανώς, έγινε «με εντολή Μητσοτάκη», ποιου άλλου;

Δεν θα είχαμε τόσο μεγάλο πρόβλημα αν ο Μητσοτάκης μιμούνταν τα ινδάλματά του τους «επηρεαστές» των κοινωνικών δικτύων, αυτών των υπερσύγχρονων αεριτζήδων, από το πόστο ενός αρθρογράφου ή άλλου διαμορφωτή κοινής γνώμης. Δυστυχώς όμως το αποπειράται απ’ αυτό του πρωθυπουργού-influencer ενώ περιτριγυρίζεται από τενεκέδες σε ίδιο βαθμό ανίκανους και επιτήδειους.

Αλλά δεν θα μπορούσε να είναι κι αλλιώς. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές αφήνουν ασφυκτικά μικρά περιθώρια διαφοροποίησης σε όσους τις ασκούν. Όταν η κεντρική πολιτική κατεύθυνση είναι προδιαγεγραμμένη, δε μένουν παρά αψιμαχίες για επουσιώδη.

Όταν αντί να αντιπαρατίθενται πολιτικά προγράμματα αντιπαρατίθενται πρόσωπα και γύρω τους μηχανισμοί, γιγαντώνεται η επικοινωνία. Άρα τι πιο λογικό απ’ το να μάθεις απ’ αυτούς που έχουν κάνει τον παρασιτισμό επάγγελμα και τα επικοινωνιακά τεχνάσματα αρετή;

Καταλήγει ο νεοφιλελευθερισμός να επιβάλλει το πιο σκληρό του μονόδρομο στους ίδιους τους υποστηρικτές του. Ας του αντιπαρατεθούμε λοιπόν, ξεκινώντας από την αμφισβήτηση του ίδιου και της κανονικότητας που πασχίζει να διαμορφώσει.