Κυκλοφόρησε ο Πολιχνιάτικος Λόγος, η τριμηνιαία εφημερίδα που εκδίδει ο Σύλλογος Πολιχνιατών Αθήνας και μεταξύ άλλων φιλοξενεί συνέντευξη του αντιπρύτανη Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Δημήτρη Παπαγεωργίου στον Ιγνάτη Ψάνη, φιλόλογο και μέλος της συντακτικής επιτροπής την οποία μας παραχώρησε και δημοσιεύουμε:

«Το Πανεπιστήµιο Αιγαίου από το 1984 που ιδρύθηκε ίσαµε σήµερα έχει διατρέξει µία πολύ ιδιαίτερη , πολυσήµαντη και  αξιόλογη  διαδροµή. Συγκροτήθηκε σε ένα αξιόλογο επιστηµονικό συγκρότηµα, µοναδικό για την Ευρώπη, καθότι καλύπτει γεωγραφικά έκταση εξι νησιών (Λέσβος, Λήµνος, Χίος, Σάµος, Σύρος, Ρόδος). Στα χρόνια αυτά καταβλήθηκαν άοκνες προσπάθειες, ώστε να πλαισιωθεί µε σχολές και να αποκτήσει τη δική του "ταυτότητα"[,οι Σχολές συνδέονται µε την ιδιοπροσωπία κάθε νησιού,κατά το δυνατόν, να οργανωθεί διοικητικά και κτηριακά και να στελεχωθεί µε  εξαίρετο επιστηµονικό προσωπικό.

Η ∆ιεύθυνση Σπουδών του Πανεπιστηµίου µας πληροφορεί ότι:

α) Υπάρχουν και λειτουργούν έξι σχολές, 18 τµήµατα, 45 προγράµµατα µεταπτυχιακών σπουδών (ΠΜΣ)

β) 1.000 περίπου νέοι ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ φιλοξενούνται κάθε χρόνο µόνο στη Μυτιλήνη και περίπου 3.700 σε όλα τα νησιά.

γ) 19.073 είναι όλοι οι εγγεγραµµένοι προπτυχιακοί φοιτητές.

δ) 12.180 είναι οι προπτυχιακοί φοιτητές έως ν + 2 (συµπεριλαµβάνονται στο 19.073).

ε) 9.586 είναι οι προπτυχιακοί φοιτητές έως ν (συµπεριλαµβάνονται και στο 19.073 και στο 12.180).

στ) 2.418 είναι όλοι οι µεταπτυχιακοί φοιτητές.

ζ) 821 είναι όλοι οι υποψήφιοι διδάκτορες.

Επίσης:

α) Συνεργάζεται µε πανεπιστήµια της Ευρώπης, της Κύπρου, της Κίνας.

β) Πραγµατοποιεί  διεθνείς συναντήσεις - συνέδρια

γ) Λειτουργούν επιµορφωτικά σεµινάρια εξ αποστάσεως.

Λειτουργεί, εποµένως ,εδώ και χρόνια το Πανεπιστήµιο ως ένας συστηµατικός και πολυδύναµος θεσµός, που ενισχύει εθνικά, επιστηµονικά, πολιτιστικά, οικονοµικά, κοινωνικά και δηµογραφικά τα νησιά µας. Αποτελεί έναν ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΖΩΗΣ - ΑΙΣΙΟ∆ΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΠΙ∆ΑΣ. Κατά τη γνώµη µας, αποτελεί τη µεγαλύτερη, ουσιαστικότερη και αποδοτικότερη επένδυση πολλαπλών αποτελεσµάτων που έγινε ποτέ στο νησί. Το γεγονός αυτό τοποθετεί  πολύ υψηλό τον  εκθέτη στις υποχρεώσεις όσων µε οιονδήποτε τρόπο έχουν την ευθύνη ή τη συνευθύνη  της λειτουργίας του.

 Βέβαια,ένα νέο, περιφερειακό και πολυνησιωτικό Πανεπιστήµιακό Ίδρυµα είναι αναµενόµενο να δέχεται µεταξύ των πρώτων τις όποιες αναταράξεις προκαλούνται στο χώρο της εκπαίδευσης και κυρίως,,όπως συµβαίνει στις µέρες µας,όταν οι αναταράξεις αυτές προέρχονται από την Κεντρική ∆ιοίκηση, ως αποτέλεσµα επαναχάραξης µέρους  των εκπαιδευτικών πραγµάτων, µέσω της ψήφισης του πρόσφατου νόµου 4777/2021.

Εµείς  είµαστε βέβαιοι πως καµµία Κεντρική ∆ιοίκηση δε θα ήθελε να προσθέσει στα νησιά µας που χρόνια δοκιµάζονται και ταλαιπωρούνται άλλο ένα τεράστιο πρόβληµα ,την προβληµατική λειτουργία του Πανεπιστηµίου µας. Οφείλει να βρει και να χαράξει την αρµόζουσα τοµή, την "χρυσή" λύση, τη θεραπεία που να είναι ιδεολογικά σύγχρονη , κοινωνικά αποδεκτή και εθνικά συµφέρουσα.

Ακολουθεί η άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη µε τον Καθηγητή  και Αντιπρύτανη του Παν/µίου Βορείου Αιγαίου  κ. ∆ηµήτρη Παπαγεωργίου.

ΙΓΝΑΤΗΣ ΨΑΝΗΣ: Κύριε Παπαγεωργίου, επεδίωξα αυτή τη συνέντευξη, γιατί µας  προκάλεσαν ανησυχία  τα δηµοσιεύµατα που βλέπουν το φως της δηµοσιότητας,  µετά και την ψήφιση του νόµου για την τριτοβάθµια εκπ/ση, σύµφωνα µε τα οποία εκφράζονται βάσιµοι φόβοι ότι θα µειωθούν οι εισακτέοι στα ΑΕΙ φέτος σε πανεθνικό επίπεδο, κυρίως  στα περιφερειακά  Παν/µια. Στην περίπτωση όµως, του Παν/µίου Αιγαίου, γίνεται λόγος για µείωση της τάξης του 86ο/ο, όπως διαβάζω. Απειλούνται τα πέντε  από τα έξι τµήµατα που εδρεύουν στη Μυτιλήνη. Πόσο πιθανό είναι ένα τέτοιο ή παρόµοιο, άκρως επιζήµιο, ενδεχόµενο και τι θα σηµαίνει για το Παν/µιο και το νησί γενικότερα;

∆ΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ:  Όπως (υποθέτω ότι) γνωρίζετε, οι εισακτέοι/ες θα προκύψουν φέτος µε βάση ένα νέο σύνθετο σύστηµα υπολογισµού που βασίζεται σε ένα συνδυασµό του µέσου όρου του βαθµού που θα επιτύχουν σε κάθε πεδίο οι υποψήφιοι/ες, µε τις δηλώσεις των τµηµάτων που θα προσδιορίζουν πως οι εισακτέοι/ες θα εντάσσονται σε αυτά, µε βάση που µπορεί να κυµαίνεται από 1,20 έως 0,80 του συγκεκριµένου µέσου όρου. Σε αυτό το πλαίσιο, τα 16 από τα 18 τµήµατα του Πανεπιστηµίου Αιγαίου έχουν δηλώσει ως βάση το 0,80 και 2 το 1. Και τα 6 τµήµατα της Μυτιλήνης έχουν δηλώσει ως βάση το 0,80.  Όµως, ο τελικός αριθµός των εισακτέων θα εξαρτηθεί (και) από το τι έχουν δηλώσει διάφορα τµήµατα που εντάσσονται στα ίδια πεδία µε τα τµήµατα του Πανεπιστηµίου Αιγαίου, καθώς και από τον αριθµό των εισακτέων που θα εγκρίνει το Υπουργείο σε µια σειρά από τµήµατα που έχουν συναφές ή σχετικά συναφές αντικείµενο µε αυτά του Παν. Αιγαίου. Γνωρίζουµε ότι ορισµένα από αυτά τα τµήµατα έχουν ζητήσει µικρότερο αριθµό εισακτέων. ∆εν ξέρουµε πως και σε ποιο βαθµό θα ανταποκριθεί το ΥΠΕΠΘ στα αιτήµατά τους. Οι πιθανές εκτιµήσεις εξαρτώνται και από άλλους παράγοντες: α) την παροχή πρόσθετων κονδυλίων για στέγαση και σίτιση στο Παν. Αιγαίου, που θα µπορούσαν να ισοσταθµίσουν την τάση των υποψηφίων και των γονιών τους να επιλέγουν τµήµατα κοντά στον τόπο κατοικίας τους τους, δεδοµένης της οικονοµικής κρίσης που έχει αποµειώσει το µέσο εισόδηµα των οικογενειών που αναλαµβάνουν το οικονοµικό βάρος της στήριξης των φοιτητών/τριών κατά τη διάρκεια των σπουδών τους β) την ανάδειξη του επιστηµονικού, ερευνητικού και διδακτικού έργου που επιτελείται στο Παν. Αιγαίου, σε συνάρτηση µε την άµεση επαφή και σχέση που αναπτύσσουν οι φοιτητές/τριες (σε σύγκριση µε τα κεντρικά Πανεπιστήµια) µε τους/τις διδάσκοντες/ουσες, η οποία διευκολύνει την επιστηµονική τους κατάρτιση γ) την ανάδειξη των πλεονεκτηµάτων της φοιτητικής ζωής σε περιοχές ασφαλείς, όπου οι καθηµερινές φοιτητικές πρακτικές συνδέονται µε όψεις και εκδοχές της κουλτούρας των τοπικών κοινωνιών του Αρχιπελάγους και µε την απόλαυση ενός ιδιαίτερου φυσικού περιβάλλοντος, µε στόχο τη µαταίωση της αρνητικής επιρροής δηµοσιογραφικών ανταποκρίσεων που παρουσιάζουν µονοδιάστατα τις περιοχές όπου υπάρχουν κέντρα υποδοχής προσφύγων - µεταναστών ως επίκεντρα αδιάλειπτων συγκρούσεων.

Όσον αφορά στο α) είναι επιλογή και ευθύνη της Πολιτείας. Όσον αφορά στα β) και γ) το Πανεπιστήµιο Αιγαίου έχει προγραµµατίσει ήδη σειρά δράσεων προβολής που θα υλοποιηθούν το αµέσως προσεχές διάστηµα, µε την προοπτική να ενταχθούν µε διάφορες µορφές και στη µεσοπρόθεσµη και µακροπρόθεσµη στρατηγική του.

Συµπερασµατικά, µε αυτά τα δεδοµένα, νοµίζω ότι θα πρέπει να συνεκτιµήσουµε τις πιθανές συνέπειες του υπολογισµού της βάσης εισακτέων σύµφωνα µε το νέο νόµο σε βάθος δύο - τριών χρόνων, πριν καταλήξουµε σε οριστικές αποφατικές κρίσεις.

Ι.Ψ. Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να κάνουµε και µια γενικότερη συζήτηση σχετικά µε τα ΑΕΙ και ειδικότερα για το δικό µας, του Αιγαίου.Το γεγονός ότι δε "στεριώνει'' ένας νόµος  για την Εκπ/ση και ο εκάστοτε Υπουργός  καταργεί ή  αλλοιώνει σε µικρό ή µεγάλο βαθµό τον νόµο που ο προηγούµενος θέσπισε -εδώ και δεκαετίες επαναλαµβάνεται ανελλιπώς- πόσο δυσχεραίνει  τη βελτίωση των σπουδών και την οργάνωση των Παν/κών Ιδρυµάτων;

∆.Π. Νοµίζω ότι πρέπει να αποδοθεί έµφαση σε επιλογές που θα λαµβάνουν υπ’ όψη τους ένα συνολικό συνδυαστικό πλάνο για την πρωτοβάθµια, δευτεροβάθµια και τριτοβάθµια εκπαίδευση. Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρώ ότι η διδασκαλία στην πρωτοβάθµια και δευτεροβάθµια εκπαίδευση πρέπει να εστιάσει σε µεγαλύτερο βαθµό στην απόκτηση ουσιαστικής παιδείας και όχι στη βαθµοθηρία, η οποία εντείνεται σε ασφυκτικό βαθµό στις τάξεις του Λυκείου και ειδικά υπό το φάσµα των πανελλαδικών εξετάσεων. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο χρειάζεται µια ευρύτερη σύγκλιση και συναίνεση των πολιτικών δυνάµεων, ώστε να καταστρωθεί ένα σχέδιο για την εκπαίδευση που θα έχει τουλάχιστον δεκαετή ορίζοντα εφαρµογής. Σε µια τέτοια προοπτική θα ήταν καλό: α) να επανεξεταστεί η αντίληψη που προωθεί τις πανελλαδικές εξετάσεις ως το µόνο αξιοκρατικό σύστηµα εισαγωγής στα ΑΕΙ, αλλά µε εξαιρετικά προσεκτική µελέτη των διαδικασιών πιθανής κατάργησής τους ή τροποποίησης των όρων διεξαγωγής τους ή προσµέτρησης της βαθµολογίας τους β) να µειωθεί (όσο είναι εφικτό) η παρέµβαση των πολιτικών προϊσταµένων που έχουν την εποπτεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας και να δοθεί χώρος για καινοτόµες εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες που θα κλιµακώνονται σταδιακά από το επίπεδο της πρωτοβάθµιας ως το επίπεδο της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης γ) να ληφθεί µέριµνα για τη σταδιακή ενσωµάτωση των δοµών των «φροντιστηρίων» σε ένα συνεργατικό σχήµα που θα επικουρεί τη δευτεροβάθµια και ίσως (ως ένα βαθµό) και την τριτοβάθµια εκπαίδευση, χωρίς απώλεια θέσεων εργασίας, ώστε να πάψουν να λειτουργούν αντιθετικά ως προς τη δευτεροβάθµια εκπαίδευση, όπως ουσιαστικά συµβαίνει, ιδιαίτερα τις τελευταίες δύο δεκαετίες δ) να διασφαλιστούν οι πόροι που αφορούν σε υλικοτεχνικές υποδοµές και προσωπικό για ένα τέτοιο εγχείρηµα.

Ειδικότερα για το Πανεπιστήµιο Αιγαίου, αλλά και για κάθε περιφερειακό πανεπιστήµιο, είναι σηµαντικό να διασφαλίζονται οι οικονοµικοί πόροι που θα υποβοηθούν στην «εξίσωση/αντιστάθµιση» των προοπτικών επιλογής εκ µέρους υποψηφίων φοιτητριών/τριών σε σχέση µε πανεπιστήµια που εδράζονται σε µεγάλα αστικά κέντρα, απ’ όπου προέρχεται η πλειοψηφία των υποψηφίων, σύµφωνα µε όσα αναφέρονται στην προηγούµενη απάντηση.

∆εν µπορώ να µη σας ρωτήσω για το θέµα που έχει προκαλέσει  µεγάλες συζητήσεις και   έχει πυροδοτήσει έντονες  αντιπαραθέσεις στην ελληνική κοινωνία, εκείνο της φύλαξης -προστασίας των παν/κων χώρων

∆ε νοµίζω ότι χρειάζεται ιδιαίτερη ρύθµιση για τη φύλαξη - προστασία των πανεπιστηµιακών χώρων. Αυτό που χρειάζεται είναι αυξηµένα κονδύλια για την πρόσληψη εξειδικευµένου προσωπικού που θα αναλάβει αυτό το καθήκον. Η αστυνοµία έχει τα περιθώρια να παρέµβει ούτως ή άλλως όταν διαπράττονται αδικήµατα, µε βάση και το νοµοθετικό πλαίσιο που προϋπήρχε του τελευταίου νόµου για τα ΑΕΙ. Ειδικότερα για το Πανεπιστήµιο Αιγαίου, ορισµένα σποραδικά φαινόµενα µικροπαραβατικότητας δεν θεωρώ ότι δικαιολογούν επ’ ουδενί τη δηµιουργία ειδικής αστυνοµικής µονάδας.

Ι.Ψ. Μια σοβαρή παρενέργεια του εκπ/κού συστήµατος-που είναι και παγκόσµια πρωτοτυπία ίσως-είναι η εισαγωγή του υποψηφίου σε κάποια Σχολή να εξαρτάται από µια σειρά από ''γκέλες'', που ξεκινούν από την πρώτη προτίµησή του και καταλήγουν σε άσχετες µε τις αρχικές του προτιµήσεις Σχολές. Από ''τύχη'', λοιπόν, έχετε και σεις φοιτητές, που κατά  πάσα πιθανότητα δεν τους ενδιαφέρει το αντικείµενο των σπουδών τους και συνεπώς έχουν και µειωµένες επαγγελµατικές φιλοδοξίες. Πώς ενσωµατώνεται, πώς εγκλιµατίζεται, λοιπόν, αυτός ο καθόλου ευκαταφρόνητος κρίσιµος πληθυσµός  στα Παν/µιά µας;

∆.Π. Νοµίζω ότι και εσείς υποκύπτετε στον πειρασµό να υιοθετήσετε µια ευρέως διαδεδοµένη κοινότοπη αντίληψη περί των σπουδών στα ΑΕΙ, η οποία συνοψίζεται στα ακόλουθα: α) όσοι/ες αποδίδουν καλύτερα στις πανελλαδικές εξετάσεις εξασφαλίζοντας υψηλά µόρια εισάγονται σε τµήµατα  που ικανοποιούν απολύτως τις προσδοκίες τους και συνεχίζουν µια δηµιουργική πορεία β) όσοι/ες εισάγονται «τυχαία» σε ένα τµήµα επειδή δεν µπόρεσαν να επιτύχουν αρκετά µόρια που θα τους έδιναν το περιθώριο επιλογής, κάνουν στην καλύτερη περίπτωση απλώς τα απαραίτητα για να διασφαλίσουν την απόκτηση πτυχίου, χωρίς να εστιάζουν σε µια δηµιουργική προοπτική.

Στην πραγµατικότητα, η εισαγωγή σε τµήµατα µε υψηλές βάσεις δεν συναρτάται οπωσδήποτε µε τις επιθυµίες και τις προτιµήσεις των υποψηφίων, αφού αντανακλά σε πολλές περιπτώσεις  τις προσδοκίες του οικογενειακού τους περιβάλλοντος για κοινωνική προβολή ή/και για µειωµένη δαπάνη για την απόκτηση ενός περιπόθητου «καλού πτυχίου», παρά τις δικές τους προσωπικές επιλογές για το αντικείµενο των σπουδών τους: η απόδοσή τους µετά την εισαγωγή τους δεν είναι σπάνιο να είναι συνέχεια µηχανιστικών επιλογών αντίστοιχων µε αυτών που προηγήθηκαν της εισαγωγής τους, ενώ η επαγγελµατική τους αποκατάσταση δεν είναι πάντα διασφαλισµένη, δεδοµένου ότι, για παράδειγµα, η παραγωγή αποφοίτων από τµήµατα όπως Αρχιτεκτονικής, Πολιτικών Μηχανικών ή Νοµικής, υπερβαίνει τη ζήτηση στην αγορά εργασίας του ελλαδικού -τουλάχιστον- χώρου.

 Όσον αφορά όσους/ες εισάγονται «τυχαία» σε ένα τµήµα επειδή δεν µπόρεσαν να επιτύχουν αρκετά µόρια που θα τους έδιναν το περιθώριο επιλογής, η απόδοσή τους και η ανάδυση ενδιαφερόντων κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, αλλά και επαγγελµατικών προοπτικών, θεωρώ ότι εξαρτώνται από την οικονοµική υποστήριξη που διαθέτουν για να εστιάσουν απερίσπαστοι/ες στις απαιτήσεις της εκπαιδευτικής διαδικασίας, την οργάνωση του προγράµµατος σπουδών των τµηµάτων στα οποία εισάγονται, την ικανότητα των διδασκόντων/διδασκουσών να τους εµπνεύσουν ενδιαφέρον για το αντικείµενο των σπουδών τους, καθώς και την προσωπική τους προδιάθεση να εκµεταλλευτούν πιθανές ευκαιρίες για την επαγγελµατική τους αποκατάσταση δια µέσου των σπουδών τους, µετά την επιτυχή τους ολοκλήρωση. Σε γενικές γραµµές, στα τµήµατα του Πανεπιστηµίου Αιγαίου έχουµε δει αρκετές αντιστροφές στη συµπεριφορά και στα ενδιαφέροντα διαφόρων φοιτητών/τριών, αν και δεν διστάζω να πω ότι υπολογίζω ότι υπάρχει και ένα ποσοστό, που κυµαίνεται στα διάφορα τµήµατα, αλλά ίσως κατά µέσο όρο βρίσκεται περίπου στο 20%,  φοιτητών/τριών που επιδιώκουν απλώς τη λήψη πτυχίου, χωρίς ιδιαίτερη πρόθεση αξιοποίησής του στοχευµένα στην αγορά εργασίας. ∆εν γνωρίζουµε όµως αυτή τη στιγµή αν αυτό το ποσοστό αφορά φοιτητές/φοιτήτριες που επέλεξαν τα τµήµατα όπου σπουδάζουν ή σπούδασαν σε υψηλότερη ή χαµηλότερη σειρά προτίµησης.

Επί της ουσίας:  η επαγγελµατική αποκατάσταση των αποφοίτων του Πανεπιστηµίου Αιγαίου στο αντικείµενο των σπουδών τους φθάνει περί το 80%. Σχετικά δεδοµένα που έχουν προκύψει από έρευνα, έχουν αναρτηθεί και στο site του Πανεπιστηµίου Αιγαίου: http://www.aegean.gr

Ι.Ψ. Υπάρχει το ενδεχόµενο να εµπλουτιστεί το Παν/µιο Αιγαίου και µε άλλες Σχολές, κάποια Σχολή Ναυπηγών ας πούµε ή κάποια Αρχιτεκτονική [παράρτηµα  παραδοσιακής  αρχιτεκτονικής];

Συµπληρωµατικά, σκέπτεσθε τη λειτουργία ξενόγλωσσων τµηµάτων ή άλλων  παρόµοιων δραστηριοτήτων; Πολλαπλά θα ωφελούνταν και το Παν/µιο και το νησί µας.

∆.Π. Πάντα υπάρχει το ενδεχόµενο να εµπλουτιστεί (και) µε άλλα τµήµατα το Πανεπιστήµιο Αιγαίου. Οι προτάσεις για τη δηµιουργία νέων τµηµάτων συζητούνται στα θεσµικά όργανα του Πανεπιστηµίου. Μέχρι στιγµής δεν έχει κατατεθεί κάποια πρόταση για τµήµα (αφού υποθέτω ότι αυτό εννοείτε αναφερόµενος σε Σχολή) Ναυπηγών ή Αρχιτεκτόνων (µε ή χωρίς έµφαση στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική). ∆εν µπορώ να γνωρίζω εκ των προτέρων τι θα αποφάσιζαν τα θεσµικά όργανα του Πανεπιστηµίου σε µια τέτοια περίπτωση, απλώς θα επισηµάνω ότι η µέχρι τώρα «παράδοση» του Πανεπιστηµίου Αιγαίου προκρίνει συνήθως τµήµατα µε καινοτόµα αντικείµενα, διαφορετικά από τα «κλασσικά» που αναφέρετε.

Όσον αφορά στη λειτουργία ξενόγλωσσων προπτυχιακών ή µεταπτυχιακών προγραµµάτων σπουδών πιστεύω ότι µπορεί να υλοποιηθεί, αρκεί να γίνει µε προγραµµατισµό και περίσκεψη. Το Πανεπιστήµιο Αιγαίου έχει ήδη ενταχθεί σε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο Πανεπιστηµίων µε την προοπτική ανάπτυξης µόνιµων συνεργασιών εντός αυτού του δικτύου. Θεωρώ ότι αυτό θα ήταν ένα καλό πρόκριµα για διατµηµατικές και διαπανεπιστηµιακές συνεργασίες που µπορεί να καταλήξουν και στη δηµιουργία ξενόγλωσσων προγραµµάτων σπουδών. Την περίοδο αυτή µάλιστα είναι ενεργό και πρόγραµµα χρηµατοδότησης ξενόγλωσσων προγραµµάτων που µπορεί να αξιοποιηθεί προς αυτή την κατεύθυνση.

Βέβαια, υπάρχουν και άλλα πρόσφορα πεδία πιθανών συνεργασιών, ανάλογα µε τις επιλογές των τµηµάτων. Για παράδειγµα το Τµήµα Περιβάλλοντος λειτουργεί ήδη εδώ και πάνω από 15 χρόνια διεθνές ξενόγλωσσο µεταπτυχιακό πρόγραµµα σπουδών, σε συνεργασία µε Πανεπιστήµια του εξωτερικού. Όσον αφορά στα υπόλοιπα τµήµατα του Πανεπιστηµίου Αιγαίου, έχει ήδη δηµοσιευτεί σε ΦΕΚ η ίδρυση 3 ξενόγλωσσων προγραµµάτων µεταπτυχιακών σπουδών (ΠΜΣ), η ίδρυση 3 ΠΜΣ κοινών µε ιδρύµατα της αλλοδαπής και η συνεργασία 3 τµηµάτων µε ιδρύµατα της αλλοδαπής για εκπόνηση ∆ιδακτορικών ∆ιατριβών µε συνεπίβλεψη.

Το Παν/µιο Αιγαίου, και για  εθνικούς λόγους,  αλλά και λόγω των γνωστών προβληµάτων της τελευταίας  πενταετίας,  έπρεπε να έχει στο σύνολό του  προνοµιακή  µεταχείριση  από τις Κεντρικές ∆ιοικήσεις και από πλευράς υποδοµών, εξοπλισµού και από πλευράς στελέχωσής του. Έχει;

∆.Π. Οι Κεντρικές ∆ιοικήσεις (όπως τις αποκαλείτε) εστιάζουν ανέκαθεν την προσοχή τους σε θέµατα που αφορούν στα µεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας, όπου εδράζονται σηµαντικές διοικητικές δοµές, µεγάλο εύρος των παραγωγικών δραστηριοτήτων και το µεγαλύτερο µέρος του ελληνικού πληθυσµού. Σε αυτό το πλαίσιο, το Πανεπιστήµιο του Αιγαίου, έχει τύχει αντίστοιχης προσοχής µε αυτή που απολαµβάνουν οι περιφέρειες του Βορείου και του Νοτίου Αιγαίου στις οποίες εδράζεται. Η παρούσα κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θα λάβει ειδικά µέτρα στήριξης τριών Πανεπιστηµίων, του Πανεπιστηµίου Αιγαίου, του ∆ηµοκρίτειου Πανεπιστηµίου Θράκης και του Πανεπιστηµίου ∆υτικής Μακεδονίας. Η αποτίµηση των πεπραγµένων της θα γίνει µετά την όποια υλοποίηση αυτών των µέτρων. Κατά τη δική µου άποψη, το Πανεπιστήµιο Αιγαίου θα πρέπει να υιοθετήσει µια πολιτική που θα συµπυκνώνεται στο δόγµα «συν Αθηνά και χείρα κίνει». Αυτό σηµαίνει ότι θα πρέπει να προωθήσει τις διεθνείς του συνεργασίες, να ενισχύσει µέσω αυτών το έµψυχο δυναµικό του και την τεχνογνωσία που ήδη διαθέτει και να ανοίξει νέα πεδία γόνιµων ακαδηµαϊκών και ερευνητικών δραστηριοτήτων, αξιοποιώντας την όποια συνδροµή των Κεντρικών ∆ιοικήσεων στη βάση του δικού του πλάνου ανάπτυξης.

Ι.Ψ. Οι ντόπιοι µαθητές επιλέγουν προπτυχιακά ή µεταπτυχιακά προγράµµατα των Σχολών του νησιού; Και αν όχι σε ικανοποιητικό βαθµό, τι θα µπορούσε να γίνει;

∆.Π. Αρκετοί/ές φοιτητές/φοιτήτριες των τµηµάτων της Λέσβου προέρχονται από τη Λέσβο, µερικοί/ές από άλλα νησιά του Αρχιπελάγους, ενώ το ίδιο συµβαίνει σε γενικές γραµµές και στα άλλα νησιά όπου έχει τµήµατα το Πανεπιστήµιο Αιγαίου. Γενικά όµως το ποσοστό αυτών των φοιτητών/τριών δεν είναι µεγάλο, αν και νοµίζω ότι έχει αυξηθεί ως ένα βαθµό µετά την οικονοµική κρίση, η οποία περιόρισε τη δυνατότητα των οικογενειών να υποστηρίξουν οικονοµικά τα παιδιά τους για να σπουδάσουν εκτός νησιών. Φυσικά υπάρχει η εύλογη επιθυµία των νέων ανθρώπων να φύγουν (τουλάχιστον για ένα διάστηµα) από τον τόπο καταγωγής τους και να γνωρίσουν άλλες πόλεις της Ελλάδας, µε προτίµηση τα µεγάλα αστικά κέντρα, όπου θεωρούν ότι θα διευρύνουν το πεδίο των εµπειριών τους. Αυτή η παράµετρος δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί, ούτε είναι εύκολο να µεταστραφεί η συγκεκριµένη προδιάθεση. Επίσης το Πανεπιστήµιο Αιγαίου δεν διαθέτει τµήµατα που καλύπτουν όλες τις πιθανές προτιµήσεις των υποψηφίων φοιτητών/τριών. Τέλος, τα νησιά του Αιγαίου δεν έχουν τόσο πληθυσµό ώστε να δηµιουργηθεί µια µεγάλη «δεξαµενή» νέων ανθρώπων που θα αποτελούν πιθανούς/ές υποψήφιους/ες φοιτητές/φοιτήτριες οι οποίοι/ες θα κάλυπταν σηµαντικό ποσοστό των διαθέσιµων θέσεων στα τµήµατα του Πανεπιστηµίου.

Παρ’ όλα αυτά, έχουν γίνει βήµατα προς την κατεύθυνση της προσέλκυσης γηγενών υποψηφίων φοιτητών/φοιτητριών: υπάρχουν σταθερές συνεργασίες µε τοπικούς φορείς σε όλα τα νησιά όπου εδράζεται το πανεπιστήµιο Αιγαίου, έχουν αυξηθεί οι επισκέψεις σχολείων στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστηµίου, ώστε να µπορούν να αποκτούν µια εικόνα των επιστηµονικών πεδίων και των ερευνητικών δραστηριοτήτων διαφόρων τµηµάτων οι µελλοντικοί/ές υποψήφιοι/ες φοιτητές/φοιτήτριες, ενώ τα αποτελέσµατα ερευνητικών δράσεων που έχουν αναλάβει µέλη του Πανεπιστηµίου είναι ορατά στις τοπικές κοινωνίες: για να αναφέρω ένα µόνο παράδειγµα, επισηµαίνω την άµεση εµπλοκή του Εργαστηρίου Χαρτογραφίας και Γεωπληροφορικής του τµήµατος Γεωγραφίας στην αποτύπωση των βλαβών που υπέστη ο οικισµός Βρίσας µετά τον ισχυρό σεισµό που έπληξε τη Λέσβο το 2017. Μπορώ να πω ότι το Πανεπιστήµιο Αιγαίου, τα τµήµατά του και τα επιστηµονικά πεδία όπου εστιάζουν το εκπαιδευτικό και ερευνητικό τους έργο, είναι πιά αρκετά γνωστά στις τοπικές κοινωνίες. Μπορώ επίσης να καταθέσω ότι έχουν αυξηθεί οι υποψήφιοι/ες που κατάγονται από τα νησιά όπου εδράζεται το Πανεπιστήµιο για µεταπτυχιακές σπουδές. Αυτό υποθέτω ότι τεκµηριώνει ότι το ενδιαφέρον των νέων ανθρώπων του Αιγαίου για τα αντικείµενα του Πανεπιστηµίου παραµένει πάντα ενεργό, άσχετα αν επιλέγουν συχνά να δοκιµάσουν τις δυνάµεις τους εκτός των νησιών µας για τους λόγους που έχουν προαναφερθεί.

Ι.Ψ. Η παραγόµενη γόνιµη και συστηµατική επιστηµονική γνώση  αλλά και τα συνεχή  ερευνητικά  προγράµµατα  πόσο συνεισφέρουν στην ανάδειξη, αξιοποίηση αλλά και προστασία του θαλασσίου πλούτου και των νησιών του Ανατ. Αιγαίου; Ποιο είναι το επίπεδο της συνεργασίας σας µε  τις τοπικές κοινωνίες, τους ∆ήµους και την Περιφέρεια; Μιλήστε µας για τη συµβολή του Παν/µίου στην ανάλυση, µελέτη και προβολή του πολιτιστικού κεφαλαίου των νησιών µας καθώς και για τις πολιτιστικές και ευρύτερα κοινωνικές δράσεις του.

∆.Π. Η γενικότερη συµβολή του Πανεπιστηµίου Αιγαίου σε θέµατα που άπτονται της ανάδειξης, αξιοποίησης, αλλά και προστασίας του θαλασσίου πλούτου, του πολιτιστικού κεφαλαίου, αλλά και της µελέτης και ανάλυσης όψεων και εκδοχών της κοινωνικής και οικονοµικής ζωής των νησιών του Αιγαίου είναι αδιάλειπτη και νοµίζω αναγνωρισµένη από τις τοπικές κοινωνίες. Υπάρχει καλή συνεργασία και σε επίπεδο Περιφερειών (Βορείου και Νοτίου Αιγαίου) αλλά και ∆ήµων όπου εδράζεται το Πανεπιστήµιο. Αυτό που ίσως πρέπει να απασχολήσει και το Πανεπιστήµιο και τις τοπικές Αυτοδιοικητικές Αρχές, είναι η πιο συστηµατική συµµετοχή του Πανεπιστηµίου σε ένα συνολικό σχεδιασµό των κατευθύνσεων που πρέπει να προωθηθούν για να αναδειχθούν τα πλεονεκτήµατα και να αντιµετωπιστούν τα µειονεκτήµατα της πολυνησιωτικότητας και να διαµορφωθούν σχετικές µεσοπρόθεσµες και µακροπρόθεσµες στρατηγικές ανάπτυξης. Πιστεύω ότι υπάρχουν ακόµα περιθώρια µεγαλύτερης σύγκλισης προς αυτή την κατεύθυνση, φυσικά µε σεβασµό στο ρόλο και στην αποστολή κάθε ενός από τους πιθανούς εµπλεκόµενους φορείς.

Ι.Ψ. Ερχόµαστε τώρα στα απολύτως καθ' ηµάς. Στη Σκάλα Πολιχνίτου ο ∆ήµος κατέχει µια αρκετά µεγάλη έκταση και σε εξαιρετικό σηµείο στην παραλιακή ζώνη. Έγινε κάποτε, ανεπίσηµα ίσως, λόγος να ιδρυθεί εκεί ένα παράρτηµα του Παν/µίου µας για παράκτιες και παραθαλάσσιες έρευνες [αν θυµάµαι καλά ],δεδοµένου ότι βρίσκεται εντός του Κόλπου και κοντά στο Πέλαγος. Μια συζήτηση  µεταξύ ∆ήµου, Περιφέρειας, Παν/µίου και Κεντρικής ∆ιοίκησης ,ώστε να χρησιµοποιηθεί αυτός ο ξεχωριστός χώρος για πανεπιστηµικές δράσεις, να πάρει τα πάνω της και η περιοχή µας θα είχε κάποιο αποτέλεσµα;

∆.Π. Θα έλεγα ότι η ιδέα δεν είναι καθόλου κακή. Εάν υπήρχε ένα κτίριο προς διάθεση που θα µπορούσε να φιλοξενήσει 10-20 άτοµα, θα µπορούσε να συζητηθεί η δυνατότητα να δηµιουργηθεί ένας µόνιµος ερευνητικός σταθµός εκεί, ενώ παράλληλα ο χώρος θα µπορούσε να φιλοξενήσει περιοδικά και άλλες δραστηριότητες, όπως για παράδειγµα Θερινά Σχολεία του Πανεπιστηµίου. Προφανώς για κάτι τέτοιο θα πρέπει να γίνει µια συστηµατική προεργασία µε τη ∆ηµοτική Αρχή ∆υτικής Λέσβου, µε την οποία άλλωστε το Πανεπιστήµιο έχει συνυπογράψει και µνηµόνιο συνεργασίας.»