Είσαι εκνευρισμένη και δεν σου αρέσει αυτή η αίσθηση· είσαι εκνευρισμένη και δεν καταλαβαίνεις τον λόγο που εκνευρίστηκες, ούτε γνωρίζεις τι σημαίνει «έχω νεύρα»· και επίσης, αν σε ρωτούσε κάποιος τυχαία «πώς είσαι, τι αισθάνεσαι;» θα του απαντούσες «είμαι πιεσμένη».

Εχεις να τρέξεις να προλάβεις τόσες δουλειές και αναρωτιέσαι αν θα τα καταφέρεις, αγωνιάς αν θα είσαι αποτελεσματική, ανησυχείς αν θα τακτοποιήσεις όλα τα πράγματα όπως τα γνωρίζεις, και όλα όσα αισθάνεσαι τα ονομάζεις «έχω άγχος».

Κάθε γεγονός που μπορεί να σου προκαλεί λύπη ή θλίψη, τις φορές που έχεις απογοητευτεί ή θυμώσει, πιθανόν να το ονομάζεις «είμαι κουρασμένη».

Ολα αυτά τα συναισθήματα που βιώνεις κάθε λεπτό ή κάθε μέρα και που δεν έχεις μάθει να τα αναγνωρίζεις παραμένουν άγνωστα και έρχεται η τροφή (ανεπίλεκτα, σαν πολυφαγία) και σε βοηθά να εξαφανίσεις ό,τι νιώθεις, να μείνεις απομακρυσμένη από τα συναισθήματά σου.

Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που το βιώνουμε πολύ συχνά στην καθημερινότητά μας. Ανάμεσα σε αυτά που φοβόμαστε είναι και τα συναισθήματά μας. «Φοβάμαι τον φόβο μου» – έχετε ακούσει ποτέ αυτή την έκφραση;

Φοβάμαι να αντιμετωπίσω αυτό που νιώθω, γι’ αυτό και δεν ξέρω να το αντιμετωπίσω. Και η διαταραχή βάρους βασίζεται πάνω σε αυτόν τον μηχανισμό άμυνας. Δεν αντικρίζω αυτό που νιώθω, το καταπίνω. Είτε πρόκειται για αρνητικά συναισθήματα είτε για θετικά.

Το πρώτο που με εντυπωσίασε στην Αννα όταν με επισκέφτηκε ήταν ο τρόπος που κινούνταν στον χώρο. Είχε τόσο απαλές κινήσεις, λες και θα τρόμαζε τη σκιά της. Ακόμα και όταν καθόταν, έπιανε τόσο χώρο όσο να μην ενοχλήσει την καρέκλα της. Ηταν λιγομίλητη και ελάχιστα περιγραφική κι έτσι ήταν αδύνατο να πιάσουμε κουβέντα, οπότε η επικοινωνία μας περιοριζόταν στα πολύ τυπικά: «Πώς τα πήγατε αυτή την εβδομάδα;» τη ρωτούσα – «Καλά», μου απαντούσε ή «έτσι κι έτσι», κι αυτό ήταν, τελείωνε η συζήτηση. Απέμενε η ώρα κενή, χωρίς να γεμίζει με λέξεις, συμπεριφορές διατροφικές ή τόνους συναισθημάτων, οπότε μιλούσα εγώ συνέχεια, εξηγώντας τη σημασία της τροφής, των βουλιμιών, της βούλησης και των επιλογών.

Ανάληψη ευθύνης

Η Αννα έδειχνε να καταλαβαίνει, εξάλλου πάντα καταλάβαινε, από μικρή είχε αναλάβει ρόλους που δεν συμβάδιζαν με τη βιολογική και συναισθηματική της ηλικία, ρόλους ενήλικα: μεγάλωνε τα δυο μικρότερα αδέλφια της, σκούπιζε, σφουγγάριζε, τακτοποιούσε το σπίτι, μαγείρευε. Τα είχε βγάλει πέρα, και νά τώρα που καθόταν απέναντί μου και χρειαζόταν να χάσει βάρος, γιατί κουβαλούσε είκοσι κιλά παραπάνω από το φυσιολογικό.

Πώς θα γινόταν αυτό όμως; Μήπως κατευθύνοντάς την προς ακόμη μία ανάληψη ευθύνης, τη μέριμνα της υγιεινής της διατροφής; Καθοδηγώντας την, δηλαδή, να ανταποκριθεί για άλλη μια φορά στον παγιωμένο ρόλο της, χωρίς να επιλέξει αν αντέχει ή όχι να κάνει δίαιτα;

Το μπέρδεμα

Οχι, δεν θα τον ακολουθούσα αυτόν τον τρόπο. Η Αννα ήξερε, ασφαλώς, να εκτελεί και να υποχρεώνει τον εαυτό της να κάνει ό,τι της έλεγαν, αλλά αυτό που χρειαζόταν ήταν να κινηθεί ελεύθερα και να αναπτύξει έναν διαφορετικό διάλογο με τον εαυτό της.

Η Αννα έτρωγε πολύ γιατί η τροφή ήταν η μόνη συνομιλία που είχε, και αυτού του είδους η ομιλία έπρεπε να παραμείνει, τουλάχιστον για κάποιο χρόνο. Να παραμείνουν οι πολυφαγίες της κατά τη διάρκεια της θεραπείας αδυνατίσματός της.

Γιατί η Αννα ένιωθε «ακουμπώντας» την τροφή και ταυτόχρονα εξαφάνιζε ό,τι ένιωθε χρησιμοποιώντας την τροφή. Υπήρχε μεγάλο μπέρδεμα μέσα της: πολλές φορές αντικαθιστούσε αυτά που ήθελε με αυτά που έπρεπε, και όλες οι επιθυμίες της μεταφέρονταν στην τροφή και στα γλυκά∙ τρώγοντας λοιπόν ικανοποιούσε τον εαυτό της, μόνο έτσι ευχαριστιόταν. Επειτα από κάθε πολυφαγία, όμως, την έπιαναν οι τύψεις και οι ενοχές, αφού το μόνο που είχε μάθει να έχει στη ζωή της ήταν υποχρεώσεις και καμία απόλαυση. Η πολυφαγία ήταν το διάλειμμά της. Τα «θέλω» της.

Αρκετά συχνά η διαδικασία απώλειας βάρους είναι μία μακρόχρονη προσπάθεια, χαρίζεις χρόνο στον εαυτό σου για να ανακαλύψεις τον δικό σου τρόπο να φροντίζεσαι διατροφικά.

Η Αννα χρειάστηκε αρχικά οκτώ μήνες ώσπου να αντικρίσει τις πολυφαγίες της, να τις αντέξει, να επιτρέψει να υπάρχουν, να τις μονιμοποιήσει μέσα της. Να μην τις φοβάται και να μην τιμωρεί τον εαυτό της όταν δεν μπορούσε να κάνει υγιεινή δίαιτα και χάλαγε το πρόγραμμά της.

Δεν τα παράτησε. Συνεχίζει την προσπάθεια, έχοντας διακρίνει περισσότερο τις ανάγκες της και αντικαθιστώντας αρκετά την τροφή και τις βουλιμίες της με τη διασκέδαση, τις προτιμήσεις και τις αρνήσεις της.

Ο Φρόιντ υπέβαλε την ιδέα δύο αντιτιθέμενων αρχών που βρίσκονται πίσω από τη συμπεριφορά:

● Η «αρχή της απόλαυσης» είναι αυτό που μας κυβερνά στη γέννηση και αυτή η αρχή μάς ωθεί προς τη στιγμιαία ικανοποίηση όλων των επιθυμιών μας.
● Δεδομένου ότι μεγαλώνουμε και ανακαλύπτουμε ότι πρέπει να ζήσουμε και να προσαρμοστούμε στον φυσικό κόσμο και στους άλλους ανθρώπους, η «αρχή της πραγματικότητας» μπαίνει σε λειτουργία. **

*Αντλημένο από: el.wikipedia.org
**Αντλημένο από: psi-gr.tripod.com

*Σύμβουλος διατροφής | [email protected]